51. Müzayede Kitap

John McGilchrist, A HISTORY OF THE TURKS, FROM THE EARLIEST PERIOD TO THE PRESENT TIME, James Blackwood, Paternoster Row, London, 1856. xii, 386 s, 1 gravür, bez cildinde.

Edouard de Marcère, UNE AMBASSADE À CONSTANTINOPLE. La Politique Orientale de la Révolution Française, Librairie Alcan, Paris, 1927. 2 cilt: 395 s, 1 levha; 369 s, 1 lavha, 23 x 14 cm, kağıt kapaklarında. Fransız İhtilali döneminde Osmanlı siyaseti...
Tam adı Marie Louis Henri Descorches olan St. Croix 1749-1830 arasında yaşamış Fransız diplomatıdır. 1793-1795 arasında Osmanlı İmparatorluğu’nda görev yapmıştır. Edouard de Marcère’in eseri St. Croix’in hatıralarına dayanarak Fransa’nın Fransız İhtilali dönemindeki
Osmanlı siyasetini incelemektedir. İhtilal sürecinde olan Fransa hükümeti Osmanlı devleti tarafından henüz tanınmadığı için Descorches’in elçiliği kabul edilmemiş ancak kendisine sempati ile ilgi gösterilmişti. Bir ara maddi sıkıntıya düşen elçiye ihtiyacı olan paranın verilmesi için
3. Selim hatt-ı hümayun bile çıkarmıştır. Kitap 3. Selim dönemi ve Fransız ihtilaline ilişkin kıyaslamalar ve ilginç bilgiler içerir.

S. P. P[hocas]. Cosmetatos, THE
TRAGEDY OF GREECE, Brentano’s, New
York, 1928. xviii, 327 s, ex-library,
24 x 16 cm, bez cildinde.
Kitabın orijinali l’Entente et la Gre`ce Pendant
la Grande Guerre (Paris, 1926) başlığı
ile basımıştır. Kitapta 1. Dünya Savaşı’nın
devam ettiği yıllarda Yunanistan’da başbakanlık
yapmış siyasetçilerin (Gounaris,
Venizelos, Zaimis, Skouloudis, Kalogeropoulos
ve Lambros) izlediği dahili ve harici
siyaset ve bu dönem meydana gelen
önemli olaylar incelenmektedir. Kitapta
Çanakkale Savaşına özel bir önem atfedilmiş
ve savaşın Yunanistan’ın dış siyasetini
ilgilendiren öğeleri ayrı bir başlık altında
incelenmiştir.

Heinrich Bals, DIE TÜRKEN UND
IHRE KRIGE GEGEN DIE CHRISTEN.
Für die Jugend und das Volk bearbeitet,
G. J. Manz, Regensburg, 1910. 152
s, metin içinde 16 fotoğraf veya resim,
20 x 13 cm, sırtı bez kapakları karton
kapağında.
Bu küçük ama kapsamlı kitaba Osmanlı
tarihi, Avrupa’daki Osmanlı fetihleri,
Türklerin âdetleri, başkent İstanbul’un
özellikleri gibi pekçok farklı konu sığdırılmıştır.
Geschichtliche Jugend- und
Volksbibliothek dizisinin 28. cildi olarak
yayınlanmıştır.

Roger Bigelow Merriman, SULEIMAN THE MAGNIFICENT 1520 - 1566, Harvard
University Press, Cambridge, 1944. viii, [2], 325 s, 4 levha, kapak içlerinde 2 renkli harita,
22 x 14 cm, bez cildinde.
Roger Bigelow Merriman, arkadaşı Archibald Cary Coolidge’in sağlığında yazdığı ancak
tamamlayamadığı, ölümü ile Harvard Üniversitesi kütüphanesinde muhafaza edilen Kanûni
Sultan Süleyman üzerine araştırmasını tamamlayıp yayınlamıştır. Kitapta Kanûni döneminin
önemli askerî ve siyasi olayları anlatılmaktadır. Kitabın sonunda yararlanılan kaynakların
tanıtımı yapılmaktadır. Muhteşem Süleyman’ı ve imparatorluğun en parlak dönemini
anlamak için önemli bir kaynaktır.

Wladimir R. Zaloziecky, DIE SOPHIENKIRCHE IN KONSTANTINOPEL UND IHRE STELLUNG IN DER GESCHICHTE
DER ABENDLÄNDISCHEN ARCHITEKTUR. Città del Vaticano, Roma, Freiburg im Breisgau, 1936. viii, 271 s. metin içinde
37 resim, metin dışında kitabın sonunda 24 tam sayfa planş, 27 x 18 cm, bez cildinde.
Wladimir R. Zaloziecky (1896-1959) Doğu Avrupa ve Bizans sanat tarihi konusunda uzmandır. Bu kitap Aya Sofya üzerine
yapılmış en kapsamlı çalışmalardan biridir. 1929 yılında İstanbul ve Anadolu’da yapılan bir araştırma seyahati sonucunda
toplanan veriler ışığında yazılan bu eserde, Aya Sofya’nın batı mimarlık tarihindeki yeri araştırılmaktadır. Batı ve Doğu Roma
mimarilerinin, erken Hristiyanlık dönemi ve Bizans mimari üsluplarının Aya Sofya’nın iç ve dış mimari özelliklerine yansımaları
tartışılmakta ve Aya Sofya’da uygulanan mimari ve teknik çözümlerin karşılaştırmalı analizleri yapılamaktadır. Aya Sofya’nın
süslemelerinin de Batı sanatı tarihi açısından değerlendirildiği eserde özellikle sütun başlıkları karşılaştırmalı bir şekilde ele
alınmakta, bu başlıkların üzerlerinde bulunan taş işçilerinin markaları üzerinde durulmaktadır.

Rudolf Lindau, TÜRKİSCHE GESCHİCHTEN, F. Fontane, Berlin, 1897. [2], 488 s, Yazarından ithaflı ve imzalı… 19 x 13 cm, bez cildinde.

P[lato]. E[rnest]. Shaw, AMERICAN CONTACTS WITH THE EASTERN CHURCHES, 1820-1870, The American Society of Church History, Chicago, 1937. iii, [5-] 208 s, 22 x14.5 cm, şömizli bez cildinde. Plato Ernest Shaw (1883-1947)
Amerikalı misyonerlerin başlangıcından itibaren Doğu Kiliseleri ile ilişkilerini araştırıyor.

Bertrand Bareilles, LES TURCS. CE QUE FUT LEUR EMPIRE. LEURS COMEDIES POLITIQUES.
Paris, Perrin, 1917 (2. baskı). xvi, 313 s, 11.5 x 18.5 cm, kağıt kapağında.
Osmanlı İmparatorluğu’nun siyasi, hukuki ve idari yapısını, Türklerin örf ve geleneklerini, dinin ülkedeki konumu.
Uzun bir süre Pera’da Kalyoncu Kulluğu Sokağı’nda yaşayan ve İstanbul’u çok seven Bertrand Bareilles’in (1859-
1933) kitabı iki bölümden oluşmaktadır. Kitabın ilk bölümü İstanbul’un fethinden 19. yüzyıl başına dek Osmanlı
İmparatorluğu’nun siyasi, hukuki ve idari yapısını, Türklerin örf ve geleneklerini, dinin ülkedeki konumunu ve
Doğu Kiliselerini ele almaktadır. İkinci kısım Modern Türkiye adını taşımaktadır ve 1807-1914 yılları arasındaki
önemli iç ve dış olayları, Berlin Kongresi’ni, Panislamizm hareketini ve Jön Türkleri konu etmektedir. Kitabın
son bölümü, İstanbul’un 1914’teki durumuna ayrılmıştır. Bu bölümde Mareşal Moltke’nin açıklamaları, Balkan
Savaşı’nın amaçları, Liman von Sanders, Ermeni bir mebusun ifşaatı, ve “Sozial-Demokratie”nin Ermeni olayları ile
ilgili çekimser tutumu yer almaktadır.

Herbert F. Baldwin, A WAR PHOTOGRAPHER IN THRACE, An Account of
Personal Experiences during the Turco-Balkan War, 1912. T. Fisher Unwin, London,
1913. 312 s, 32 levha, 22.5 x 15 cm, bez cildinde.
Bir İngiliz savaş muhabirinin kaleminden ve objektifinden Balkan Savaşı. Balkan
Savaşı’nda Türk halkına yaşatılan büyük acıları objektifiyle belgelendiren bir savaş
fotoğrafçısı anlatıyor... “Yürek burkan bir görüntüydü bu. Savaş alanı içinde kalan
yıkılmış evlerinden kaçan yüzlerce köylü daha kuzeyden İstanbul’a doğru yürümekteydi.
Kurtarmış oldukları eşyayı ağır ağır giden kağnılara yığmışlar, zaten kötü olan yolun
çamurunu nerdeyse yoğurarak yol alıyorlardı. Az konuşuyorlardı, çoğu çıplak ayaklı,
çocuklarını kucaklarında taşıyan gözü yaşlı kadınlar, çamur deryası içinde yorgun ilerleyen
bu suçsuz insanlar, savaşın, entrikaların ve kötü yönetimlerin ne anlama geldiğini diğer
insanlara canlı bir biçimde anımsatıyorlardı.” Kitabın Türkçe baskısı “Trakya’da Bir
Savaş Fotoğrafçısı Balkan Savaşı Anıları” (İstanbul, 2012) başlıklı kitaptır.

Julius R. van Millingen, TURKEY, Adam and Charles Black, London, 1911. iii,
[5-] 95 s, 12 renkli suluboya resim, 1 harita, 19.7 x 14 cm, bez cildinde.
Osmanlı’da halklar mozayiği...
Elimizdeki eser Peeps at Many Lands dizisinde yayınlanmıştır. Suluboya resimler
Warwick Goble tarafından yapılmıştır. Kitapta Osmanlı İmparatorluğu’nun coğrafyası,
kısa tarihi, impraratorluğu oluşturan halklar (Türkler, Arnavutlar, Pomaklar, Tatarlar,
Bulgarlar, Çerkesler, Kürtler, Lazlar, Ermeniler, Rumlar, Ulahlar, Yahudiler, Çingeneler,
Suriyeliler, Dürziler, Maronitler ve Bedeviler), İslâm dinî, futbol dahil olmak üzere yapılan
sporlar, oynanan oyunlar, sokak köpekleri, Galata Köprüsü ve pazarlar anlatılmaktadır.

Lucy Mary Jane Garnett, TURKEY OF THE OTTOMANS, Charles Scribner’s,
New York, 1911. [2], 304 s, 19 x 13.5 cm, bez cildinde.
II. Meşrutiyetin ertesinde, Osmanlı İmparatorluğu’nun gerçekçi bir tablosu...
Bu kitapta Sultan Reşat döneminin Osmanlı Türkiye’si ayrıntılı olarak anlatılmaktadır.
Kitabın ana başlıkları özetle şöyledir: Müslüman, Hristiyan ve Musevi Osmanlılar;
Osmanlı Sultanı (VI. Mehmed Reşat); Osmanlı Parlamentosu; Hukuki, siyasi ve askeri
düzen; İslam dini; Türkiye’de Hristiyanlık ve Musevilik; Şehir yaşamı; Kırsal Türkiye;
Osmanlı evi ve yaşamı; Eğitim ve kültür; Osmanlıların eğlence, spor ve folklor dünyası...
Eser, dönemin günlük yaşamını ve insan tiplerin, ünlü dini ve siyasi kişileri tesbit eden
fotoğraflarla zenginleştirilmiştir.

Halide Edib [Adıvar], MEMOIRS OF HALIDÉ EDIB. London, The Century Co,
New York, London, tarihsiz [1926]. vii, 472 s, 25 resim, 23 x 15 cm, bez cildinde.
Halide Edib’in Osmanlı’nın son yıllarına dair hatıratı. Halide Edip Adıvar’ın (1882-
1964) çocukluk günlerinden 1918 yılına kadar anılarını anlattığı kitabıdır. İngilizce
baskıdan çok sonra 1955 yılında Yeni İstanbul Gazetesi’nde tefrika edilmiş, yazarın
ölümünden hemen önce Mor Salkımlı Ev adıyla Türkçe olarak yayımlanmıştır (İstanbul,
1963). Türkçe baskı öz itibariyle İngilizce baskı ile aynı olmakla birlikte İngilizce’nin
birer bir çevirisi değildir. Yazar bunu, Türk’ün Ateşle İmtihanı adlı kitabının önsözünde
belirtmiştir. Bu kitap yazarın iki anı kitabından ilkidir. İkinci kitap, hayatının farklı bir
döneminde kaleme aldığı ve 1918-1923 yıllarındaki anılarını içeren the Turkish Ordeal.
Being Further Memoirs of Halidé Edib’dir (1928). Bu kitabın Türkçe baskısı Türk’ün
Ateşle İmtihanı (1962) başlığı ile basılmıştır. Yazar, eserin birinci bölümünde anılarını
üçüncü tekil kişi anlatımı ile kaleme almış, daha şuurlu hatırladığı anılarını anlatmaya
başladığı ikinci kısımdan itibaren birinci tekil şahıslı anlatıma geçmiştir. Halide Edip
Adıvar’ın doğumundan Cemal Paşa’nın daveti üzerine çeşitli kız okullarının kurulması ve
denetlenmesi için gittiği Suriye günlerine kadar olan dönemi kapsayan anıları bu kitapta
toplanmıştır.

Halide Edib [Adıvar], THE TURKISH ORDEAL. Being Further Memoirs of Halidé Edib, the Century Co., New York,
1928. [6], 407 s, metin dışında Alexandre Pankoff tarafından yapılmış 1 renkli resim, 18 levha (fotoğraf), 1 katlanır harita,
23 x 15 cm, şömizli bez cildinde.
Halide Edib’in eksiksiz Kurtuluş Savaşı hatıraları…
Türkçe baskısı bazı bölümleri değiştirilmiş olarak Türk’ün Ateşle İmtihanı (1962) adıyla basılan kitap Kurtuluş Savaşı ve
yakın tarihimizin portresini çizdiği anılarından oluşmaktadır. Halide Edip 1919’da mütareke esnasında Fatih ve Sultanahmet
mitinginde verdiği istiklal yanlısı heyecanlı nutuklar yüzünden takibata uğramış, kocası Abdülhak Adnan Adıvar ile birlikte
Anadolu’ya geçerek Millî Mücadele’ye katılmıştır. Başta Atatürk olmak üzere Saltanat Hükümeti tarafından idamlarına hükmedilen
ilk altı kişiden biri olan Halide Edip Ankara’da Erkan-ı Harbiye’de çalışmış, Sakarya’dan önce Garp Cephesi’ne gitmiş,
Onbaşılıkla başladığı görevinde zamanla Başçavuş olmuştur. Amerika’da yayımlanmış olan bu eserin bazı alt başlıkları şöyledir:
Ulusal Hareketi hazırlayan olaylar, İzmir’in işgali ve iç çalkantılar, İkinci kez mülteci, Ankara, Mustafa Kemal ve mücadele, İç
savaşın önemli merhaleleri, İnsanlar, Atlar ve Köpekler, Yeni Ordu, Orduya Nasıl Katıldım?, Sakarya, Onbaşı Halide, Ateşten
Gömlekten İdeale, İzmir’de, İzmir’den Bursa’ya. Şömizli olarak bulunması çok zordur.

Halil Halid, THE DIARY OF A TURK, Adam and Charles Black, London, 1903. vi, [1], 269, [1] s, 20 x 13 cm, bez cildinde.
Bir Halveti şeyhinin torunu Osmanlı son dönem kalem erbabından Çerkeşşeyhizade Halil Halid’in (1869-1931) hatıratı…
Ankara’da doğan Halil Halid ilk öğrenimini Ankara’da yaptı. Daha sonra İstanbul’a gelerek Beyazıt Medresesi’ne devam etmiş,
ardından girdiği İstanbul Hukuk Fakültesi’ni 1893 yılında bitirmiştir. Dönemin siyasî baskılarından dolayı 1894’de İngiltere’ye
firar etmiş, 1911’e kadar kalacağı İngiltere’de gazeteciliğe başlayarak siyasî ve sosyal konularda yazılar yazmıştır. 1897’de
Londra’daki Osmanlı Elçiliğinde konsolos yardımcılığı yapmış, 1902-1911 yılları arasında Cambridge Üniversitesi’nde Türkçe
öğretmenliği yapmıştır. Bu arada yüksek lisans yapmış, dışişleri mensuplarına Türkçe dersleri vermiştir. Bu dönemde Avrupalı ve
İngiliz anlayışını tahlil eden Halil Halid, görüş ve değerlendirmelerini İngiliz gazetelerinde ve yazdığı kitaplarda cesaretle ortaya
koymuştur. Osmanlı’ya ve Müslümanlığa karşı yapılan çirkin propagandaları ve peşin yargıları, yerden yere vurmuştur. Ünlü
Osmanlı Şiir Tarihi’nin yazarı J. W. Gibb’e yardımcı olmuş ve bu kitaba bir takdim yazısı yazmıştır. Hatırat, yazarın üslup sahibi
bir yazar olmasının yanı sıra dönemin siyasî olaylarına nüfuz kabiliyetini göstermesi açısından da dikkat çekici özellikler taşır. Eser,
başlığının ifade ettiği gibi bir günlük olmaktan ziyade İngiltere’ye kaçışına kadarki hayatını anlattığı bir hatırat mahiyetindedir ve
İngiliz halkını Osmanlı toplumu hakkında bilgilendirici ve Osmanlı’ya karşı oluşan önyargıları bertaraf etmeye yönelik savunmacı
bir üslup taşır. Bununla birlikte yetişmesi, aile çevresi, günlük hayat ve eğitim müesseselerine ilişkin olarak da ilgiye değer bilgiler
içerir.

E. Cardon, LE MUSÉE DU FUMEUR TRAITANT DU TABAC ET DE LA PIPE ET COMPRENANT LE RÉCIT DU VOYAGE
DE L’AUTEUR EN ORIENT, EN VENTE CHEZ L’AUTEUR, Paris, 1866. 281 s, 18 x 12 cm, kağıt kapağında. İçindekiler:
Une page du journal de Christophe Colomb - La légende du tabac - Le tabac en Europe - Le grand Nicot - La pipe et la
tabatière - La tabac de la Civette - Le tabac en Orient - Description botanique et chimique - A quoi pourrait servir le tabac
dans l’éducation nationale - De la fabrication et du commerce des pipes - Un thèse à bâtons rompus à propos du tabac,
de l’opium, du hachisch et des cigares et de bien d’autres importantes questions - La pipe et le narguileh - Le café et
le harem etc.
Tütün kullanımının tarihi ve Marmara Bölgesi’nde seyahatler...
Tütünün tarihi, keşfi, Avrupa’ya tanıtımı ve yazarın Türkiye seyahatini içeren 90 sayfalık bölüm bu kitabın baskısını çok özel
kılmaktadır. Seyahatname tarzında yazılmış olan bu kitapta haşhaş, eşkiyaların saldırısı, tütünün botanik ve kimyasal karakteristiği,
tütün ekonomisi, pipo tütünü çeşitliliği ve son olarak bir doktor ile araştırmacının tütün ve afyon kullanımı gibi konularda yapmış
olduğu diyalog anlatılmaktadır. Kitabın gayet uzun olan 5. bölümü (s 53-144) yazarın Marmara Bölgesi’nde yaptığı gezilere
ayrılmıştır. Sadece tek baskı yapan bu nadir ve ilginç kitap müzayedelerimizde ilk defa görülüyor.

Thomas Erskine Holland, THE EUROPEAN CONCERT IN THE EASTERN QUESTION. A COLLECTION OF TREATIES
AND OTHER PUBLIC ACTS EDITED WITH INTRODUCTION AND NOTES, Clarendon Press, Oxford, MDCCCLXXXV [1885]. xii,
366, [5] s, 22.5 x 15 cm, bez cildinde.
Thomas Erskine Holland (1835-1926) İngiliz hukukçusudur. Kitapta Ortadoğu ve Balkanlarda Yunanistan, Samos ve Girit, Mısır,
Lübnan, Balkan ülkeleri ve Osmanlı İmparatorluğu’nun taraf olduğu antlaşma ve protokollerin metinleri not ve açıklamalarla
zenginleştirilmiş olarak verilmektedir. Yazar kitabı yazış amacının zor ulaşılır kaynaklarda dağınık halde bulunan antlaşma
metinlerini biraraya getirmek ve bunların imzalanmasından sonra ortaya çıkan fiili durumları irdelemek olduğunu belirtmektedir.
Büyük bir çoğunluğu direk veya indirek olarak Osmanlı İmparatorluğu’nu da ilgilendiren bu antlaşmalar, Güneydoğu Avrupa
coğrafyasının Büyük Güçler’in etkisi ile tamamen değiştiği ve yeni ülkelerin ortaya çıkmaya başladığı değişim sürecine yön çizmekte
ve ülkelerin birbirleri ile olan ilişkilerini düzenlemektedir. İlk defa tek bir çatı altında toplanan bu metinler, uluslararası siyaset,
ülkelerarası kutuplaşmalar ve diplomasi tarihi açısından Avrupa ve Osmanlı tarihinin en girift dönemlerinden birini anlamamıza
yardımcı olmaktadır.

Ahmed Sabri, WHEN I WAS A BOY IN TURKEY
Lothrop, Lee & Shepard Co., Boston, 1924. 165 s, 16 fotoğraf, 17.2 x 12 cm, bez cildinde.
II. Abdülhamid döneminde çocukluk ve gençlik hatıraları...
Ahmed Sabri bey, ataları Karaman’dan Balıkesir’in Kemer kazasına göçmüş bir aileden
geliyordu. Yazar, kitabında ağırlıklı olarak çocukluk ve gençlik dönemindeki aile çevresini,
yetiştiği çevrenin fiziki ve toplumsal özelliklerini, günlük yaşamı, bayramları, gelenek ve
görenekleri, eğlence ve yeme-içme anlayışını gayet içten ve yalın bir üslupla anlatmaktadır.
Ahmed Sabri, Rüşdiye mektebinden ve Mekteb-i Sultani’den sonra Mekteb-i Harbiye’ye
kaydolur. Kitabın bu sayfalarında 1910’ların İstanbul’unu genç bir askerî öğrencinin
kaleminden okuyoruz. II. Abdülhamid’in huzurunda askerî öğrenciler için verilen iftar
yemeğini ve ayrılırken herbirine diş kirası olarak dağıtılan yarım altın lira yazarın anılarında
satır aralarında göze çarpan ilginç detaylar olarak karşımıza çıkıyor. Harbiye Mektebi’nden
mezun olduktan sonra jandarma teğmeni olarak Sivas’a gönderilen yazar burada Ermeni
tehciri politikası kapsamında yapılanlara şahit olur. Bir süre askerliğe devam ettikten sonra
İzmir üzerinden Atina’ya gider, vaftiz olur ve Hristiyanlığı benimser. Her bakımdan ilginç ve
nadir bir hatırat.

F[rançois]. C[harles]. H[ugues]. L[aurent]. Pouqueville, TRAVELS THROUGH THE MOREA, ALBANIA AND
SEVERAL OTHER PARTS OF THE OTTOMAN EMPIRE, TO CONSTANTINOPLE. During the Years 1798, 1799,
1800, and 1801. Comprising a Desciption of those Countries, of the Manners and Customs of the Inhabitans, &c. &c.
Richard Phillips, London, 1806. vi, [7-] 192, [3] s, bir katlanır harita, bir katlanır tablo, biri katlanır iki gravür, 21.5
x 13 cm, lüks deri cildinde.
19. yüzyılın başından çok nadir bir seyahatname...
Elimizdeki nüsha orijinali Fransızca olarak yayınlanan kitabın kısaltılmış İngilizce tercümesidir. Pouqueville, 1798
yılında Napolyon’un Mısır seferine hekim ve ilim adamlarından oluşan komisyonun üyesi olarak katıldı. Aynı yıl
Mısır’dan İtalya’ya dönüşü esnasında Navarin’de korsanlar tarafından esir edildi. Yaklaşık on ay Trablus’ta hapis
yattıktan sonra, İstanbul’a getirilerek Yedikule zindanlarında iki yıl daha savaş esiri olarak yaşadı. Ancak 1801 yılının
sonlarına doğru ülkesi olan Fransa’ya dönen yazar bu eserinde, başından geçen bu acı olayları, karşılaştığı ülke
halklarının geleneklerini, yaşam tarzlarını, gördüğü kentlerin tasvirlerini, son derece renkli bir dille sanki bir macera
romanı üslubu ile anlatmaktadır. Bu eser ilk olarak Fransızca yayımlanmış ve daha sonra diğer önemli Avrupa dillerine
tercüme edilmiştir. Satışa sunduğumuz İngilizce nüshanın en önemli tarafı diğer baskılarında bulunmayan gravürlerin
bu baskıya ilave edilmiş olmasıdır. Blackmer 1344 [Paris, 1805 baskısı], Atabey 988 [Paris, 1805 baskısı]

Fredrika Bremer], ABRÉGÉ DES VOYAGES DE MLLE BREMER DANS L’ANCIEN ET LE NOUVEAU
MONDE. AVEC AUTORISATION SPÉCIALE DE L’AUTEUR. PALESTINE ET TURQUIE. P. Librairie de l’Association
pour la Propagation et la Publication des Bons Livres, Paris, tarihsiz [c 1865]. 306 s, 17 x 10 cm, bez cildinde.
İsveççe’den Fransızca’ya çeviren: R[osalie]. du Puget (1795-1875). Ünlü İsveçli yazar ve feminist aktivist Fredrika
Bremer’in (1801-1865) 1858-1859 arasına ait Filistin ve Türkiye seyahatnamesi. Bremer Yafa, Kudüs, Hayfa, Beyrut,
Lazkiye, İskenderun, Rodos, İzmir, Midilli ve İstanbul’da gördüklerini günlük şeklinde tuttuğu notlarla anlatmaktadır.
Kitabın orijinali 1861 yılında Lifvet i gamla verlden. dagboks-anteckningar under resor i söder- och österland Palestina
och Turkiet başlığı ile İsveççe olarak basılmıştır. Son derece nadir bir kitaptır. İlk defa görülmektedir.

VOYAGES A BASSORA, DANS L’ASIE MINEURE, DANS L’ARCHIPEL, AU MONT ATHOS, EN CRIMÉE,
Librairie Classique et d’Éducation, Paris, tarihsiz [c 1850]. 356 s, metin sonunda bazıları katlanır 35 gravür,
18 x 11.5 cm, bez cildinde.
Birçok Fransız misyonerin çok geniş bir coğrafyaya yayılan seyahatnamelerinden derlemeler. Suriye, İskenderun
ve Diyarbakır üzerinden Basra’ya seyahat, İstanbul ve İzmir, Aynaroz Dağı, İstanbul’dan Selanik’e seyahat, Kırım,
Kafkasya.

Edward Daniel Clarke, TRAVELS IN RUSSIA, TARTARY, AND TURKEY, George Clark and Son, Aberdeen,
MDCCCXLVIII [1848.] viii, 383 s. 18.5 x 10.5 cm, bez cildinde.
Sir Edward Daniel Clarke (1769-1822) İngiliz maden mühendisi ve seyyahıdır. Mısır ve Filistin’de heykel, el yazmaları,
eski paralar ve lahitler toplamıştır. 1801’deki Mısır seferi sırasında İngiliz-Osmanlı kuvvetleri ile birlikte Mısır’a giden
biliminsanı, W. R. Hamilton ile birlikte ve hiçbir resmî sıfatı olmaksızın, yalnızca tarihi eserlere karşı duyduğu sevgi
nedeniyle Mısır harabelerini Fransızlar’dan korumak amacıyla 6 ay bölgede kalmıştır. Clarke’ın Büyük İskender’in
mezarı olduğuna inandığı yeşil lahit Fransızlar’ın elinden bu şekilde alınabilmiştir. Clarke’ın Rusya, Tataristan ve
Türkiye gezilerini içeren bu eseri, yazarın Yunanistan, Mısır, Kutsal Topraklar ve İskandinavya’ya yaptığı seyahatleri de
kapsayan ve ansiklopedik nitelik taşıyan bir dizinin ilk kısmıdır. Karadeniz’deki Odessa Kalesi’ni, İstanbul’u, Boğaziçi’ni
ve buradaki harabeleri, Galata ve Beyoğlu’nu gezen yazar, dönemin Türk ticareti hakkında da bilgi vermiştir. Blackmer
365 (4. baskı), Atabey 253 (1. baskı)

William Howard Russell, THE WAR FROM THE LANDING AT GALLIPOLI TO THE DEATH OF LORD RAGLAN,
George Routledge & Co, 1855. 507 s, bez cildinde.
Savaş muhabirliğinin pîrinin Kırım Savaşı gözlemleri...
William Howard Russell (1820-1907) İngiliz savaş muhabiridir. 1854 yılında Kırım Savaşı’nın patlak vermesiyle birlikte
belki de hayatının en büyük fırsatını yakalar ve The Times gazetesi, genç gazeteci Russell’ı İngiltere ile Rusya arasındaki
Kırım Savaşı’nı izlemesi için bölgeye gönderir. İngiliz askeri yönetimi, neredeyse adı bu savaş ile birlikte özdeşleşen
Russell’ı propaganda amacıyla kullanacağını ümit etmekteydi. Ama Russell resmi askeri tebligatları yayınlayacağı yerde,
cephede çekilen acıları ve ölümleri yansıtmıştır. İngiliz kamuoyu Russell sayesinde savaşın vahşet ve dehşetiyle sarsılmıştır.
Mezar taşında, “savaş muhabirlerinin ilki ve en büyüğü” yazan Russell, Kırım’dan gönderdiği haberler aracılığıyla,
gerçekten bir ulusal kahraman haline geldi ve haberleri savaş alanından telgrafla geçen ilk muhabir oldu.

Comte Joseph d’Estourmel, JOURNAL D’UN VOYAGE EN ORIENT,
Crapelet, Paris, 1848 (2. baskı). 2 cilt: vi, 436; 548 s, 1 katlanır harita,
18 x 11.5 cm, deri ciltlerinde.
Kapsam itibariyle gayet geniş bir Ortadoğu seyahatnamesi...
Estourmel Haziran 1832 ile Eylül 1833 arasında Yunanistan, Anadolu, Suriye ve
Mısır’ı gezdi. Seyahat esnasında Michaud ile karşılaştı. İzmir’de Fauvel’i ziyaret etti.
Kitaptaki İzmir, Efes ve Bodrum ile ilgili tasvirler oldukça ilgi çekicidir. Atabey 406,
Blackmer 557 (ilk baskılar)

Stephen P. Ladas, THE EXCHANGE OF MINORITIES BULGARIA, GREECE AND TURKEY, Macmillan, New York, 1932.
xi, [2], 849 s, 10 harita ve diyagram, 24 x 16.5 cm, bez cildinde.
Mübadele üzerine dört dörtlük bir akademik inceleme...
Türkiye, Bulgaristan ve Yunanistan arasında nüfus mübadelesi. Stephen P. Ladas kitabında, 1920 ile 1930 arasında Bulgaristan,
Yunanistan ve Türkiye’deki azınlıkların mübadele ile zorunlu olarak göç ettirilmelerini tüm yönleri ile kapsamlı ve akademik titizlikte
incelemektedir. Kitabın önsözünde belirtiğine göre dört yıl süren ve sözkonusu ülkeleri ziyaret etmek suretiyle toplanan materyal ile
oluşturulan kitapta Yunanistan ile Bulgaristan arasındaki mübadele ilk bölümde, Yunanistan ile Türkiye arasındaki zorunlu göçler 2.
bölümde incelenmektedir. 3. bölümde ise muhacirlerin yeni ülkelerinde karşılastığı zorluklar geçim sıkıntıları, uyum problemleri vb.
konular incelenmektedir. Kitapta Mübadele Komisyonu’nun kuruluş amacı ve faaliyetleri, mübadele kapsamındaki azınlıkların tanımı
ve kapsamı, bunların sahip oldukları menkul ve gayrimenkullerin değeri ve durumu, Yunanlıların Batı Trakya Türlerine ve Türklerin
İstanbul Rumlarına sağladığı hayat şartları, mübadele hakkında yapılan resmi temaslar ve anlaşmalar, mübadillerin mübadele öncesi
ve sonrası durumları son derece ayrıntılı olarak anlatılmaktadır.

Milton Harlow Northrup ve William van Zandt Cox,
THE LIFE OF SAMUEL S. COX, M. H. Nothrup, Syracuse, 1899.
277 s, metin dışında birçok levha, 23.5 x 15 cm, bez cildinde.
Samuel Sullivan Cox (1824-1889) Amerikalı devlet adamıdır.
Seyahate çok meraklıydı. Avukatlık ve gazete editörlüğü yaptıktan
sonra Kongre’ye girmiştır. Türkiye’de diplomatlık yaptıktan sonra
(1885-1886) tekrar Kongre üyeliğine seçilmiştir (1886). Döneminde
Amerikan siyasî hayatında önemli bir şahsiyetti, ölümünden sonra
hakkında iki farklı biyografik çalışma yapılmıştır. Direk olarak
Türkiye’yi ilgilendiren iki kitabı vardır.

Franz Wallner, VON FERNEN
UFERN - REISESKIZZEN AUS
CONSTANTINOPEL, ÄGYPTEN UND
SIZILIEN, Verlag von Otto Janke,
Berlin, 1872. viii, 311 s, 18.5 x 12.5
cm, sırtı deri kapakları karton cildinde.
Franz Wallner (1810-1876) ünlü
Avusturyalı aktör ve tiyatro yönetmenidir.
Dört ana bölümden oluşan kitabın
1. bölümü İstanbul’a ayrılmıştır. Sonraki
Mısır bölümü kitabın yarıdan fazlasını
oluşturmaktadır. Son iki bölümde ise
Napoli ve Sicilya anlatılmaktadır. Wallner
kitabını Mısır Hidivi İsmail Paşa’ya ithaf
etmiştir.

Ludw[ig]. Aug[ust]. Frankl. [von
Hochwart], NACH JERUSALEM!,
BAUMGÄRTNER’S BUCHHANDLUNG,
Leipzig, 1858. ix, 441 s, 20 x 12.5 cm,
bez cildinde.
Erster Theil: Griechenland, Kleinasien,
Syrien. Ludwig August Ritter von Frankl-
Hochwart (1810- 1894) Avusturyalı
yazar ve şairdir. Tamamı 3 ciltten oluşan
eserin Müzayedeye sunduğumuz 1.
cildinde seyyahın Yunanistan, Anadolu,
Ege Adaları, Kıbrıs, Lübnan ve Suriye ile
ilgili seyahat izlenimleri sunulmaktadır.
Eserin 2. cildi Filistin, 3. cildi ise Mısır ile
ilgilidir

Arnold Bennett, MEDITERRANEAN SCENES, ROME-GREECECONSTANTINOPLE,
Cassell, London, 1928. 84 s, metin dışında 40 levha, 26 x
20 cm, bez cildinde.
2 kenarı kesilmemiş filigranlı özel kağıda basılmıştır. 1000 adetlik sınırlı baskının
366 Nolusudur. İngiliz romancı Arnold Bennett’in (1867-1931) çok nadir
Yunanistan ve Türkiye seyahatnamesi. 19 bölümden oluşan kitabın birer bölümü
İstanbul ve Çanakkale’ye ayrılmıştır. Bennett’in İstanbul tasvirleri oldukça ilgi
çekicidir. Üç yıl önceki Şapka Kanunu sayesinde sokaklarda fes görmek imkânsız
hale gelmiştir. Çarşaftan kurtulan kadınlar sokaklarda özgürce dolaşabilmektedir.
Aya Sofya’yı uzun uzun anlatan Bennett Türklerin mimaride ileri gittiklerini, Sultan
Ahmed Camisinin de bunun ispatı olduğunu yazar. Yıldız Sarayı’nda açılan Casino’ya
gider, Osmanlı dönemindeki ihtişamından eser kalmayan Boğaziçi’nin kiralık
ve satılıkevlerle dolu olduğunu görür. Cumhuriyet’in ülkeye, şehre ve insanların
kültürel ve sosyal hayatlarına getirdiği değişimlerden söz eder. Bennet’in kitabı
Cumhuriyet’in ilk beş yılında meydana gelen değişimlere getirdiği çarpıcı tespit ve
yorumlarla dikkat çeken nadir ve sıra dışı bir kitaptır.

Anonim], BANQUE OTTOMANE, RÉPERTOIRE POUR L’EMPLOI DE LA LANGUE TURQUE, Décembre 1926, imp. Henri Zellich & fils, [Istanbul], [1928]. 136 s, 8 x 20 cm, bez cildinde.

G[ustav]. Radde ve E. Koenig, DAS OSTUFER DES PONTUS UND SEINE KULTURELLE ENTWICKLUNG IM VERLAUF DER LETZTEN DREISSIG JAHRE, Justus Perthes, Gotha, 1894. iv, 120 s, 2 katlanır harita,
27.5 x 18 cm, lüks deri cildinde. Kitapta Pontus’un doğu kıyıları ve son otuz yıl içerisinde kültürel açıdan gelişimi anlatılmaktadır. Bu eser Petermanns Geographische Mittheilungen #112’nin eki olarak yayınlanmıştır.

CORRESPONDENCE RESPECTING OVERTURES FOR PEACE. Turkey No 2 (1878) 16 s.

André Chéradame, PANGERMANY: THE DISEASE AND CURE, The Atlantic Monthly Presss, Boston, 1918. 128, [4] s, 18.5 x 12.5 cm, kağıt kapağında.

Hugh Mulleneux Walmsley, JOURNAL OF A BASHI BAZOUK, Groombridge and Sons, London, 1857. [1], 167 s, 18.5 x 11 cm, sırtı deri kapakları karton cildinde. Kırım Savaşı sırasında İstanbul’da bir İngiliz...
Hugh Mulleneux Walmsley (1826-1879) Kırım Savaşı’na katılmak üzere üzere çıktığı yolculukta gidiş ve dönüş yolunda iki defa
İstanbul’a da gelmiş, kitabın s 22-67 ile s 134 ve sonrasında şehirde edindiği izlenimlerini aktarmıştır. Yazar, şehirde edindiği izlenimleri
gayet neşeli bir üslupla okuyucuya aktarır. Okuyucuyu şehrin sokaklarında gezintiye çıkarır, yerel halklarla tanıştırır, dükkanları,
dükkanlarda satılan malları, Mevlevi dervişlerini ve bir Türk evi ile içinde yaşayanların özelliklerini anlatır. Dönemin en lüks oteli olan
Misseri’nin oteli ve işletmecisi hakkında anlattıkları çok ilginçtir. Kitabın sonunda yazarın Bursa ve Uludağ bölgesine yaptığı bir gezi
de anlatılır. Hugh Mulleneux Walmsley İngiliz ordusunda askerdi. Başıbozuklar olarak da bilinen düzensiz askerlerin arasında Kırım
Savaşına katıldı. Bu görevde albaylığa kadar yükseldi. Başıbozuklar, mali güçlükler nedeniyle özellikle Balkanlar’daki vilayet garnizon
ve jandarmasına gerekli takviyenin düzenli olarak sağlanamaması, isyanlara zamanında müdahale edilememesi gibi nedenlerle
Dobrucalılar’dan ve Kırım, Kafkasya gibi Ruslar’a kaptırılan topraklardan getirilip Balkanlar’a yerleştirilen Tatar ve Çerkezler’den
oluşan düzensiz, mahalli, gönüllü birliklerdir. Özellikle Bulgaristan’a yerleştirilmiş olan bu Tatar ve Çerkez göçmenler, yurtlarını terk
etmelerine sebep olan Ruslar’a yönelik kin ve nefretlerini yerleştikleri bölgenin Slav unsurlarına da (Ruslar’la aynı soydan gelmelerinden
dolayı) yöneltmişlerdir. Başıbozuk kelimesi, Kırım Savaşı sırasında İngilizce’ye (bashi-bazouk) ve Fransızca’ya (bachi-bazouk) geçmiştir.
İlk defa görülen son derece nadir bir kitaptır.

Cunningham (editör), THE EARLY CORRESPONDENCE OF RICHARD WOOD 1831-1841, Offices of the Royal Historical Society, London, 1966. v, 281 s, 22 x 14 cm, bez cildinde. Levanten bir ailenin evladı olarak dünyaya
gelen Wood, İngiltere Dışişleri Bakanlığına bağlı olarak çoğunlukla İslam ülkelerine ve özellikle de Suriye’ye seyahat etmiştir. Wood’un 1830-1840 yılları arasında yaşanan Suriye krizleri süresince yapmış olduğu yazışmalar bize o dönemin Yakın
Doğu siyaseti hakkında net bir profil çizmektedir. Bu yazışmalar aynı zamanda Doğu Sorunu ile ilgilenen tarihçilerin karşılaştığı birtakım problemlerin cevaplanmasına da katkı sağlamıştır.

Stephane Lauzanne, AU CHEVET DE LA TURQUIE. Quarante Jours de Guerre, Paris, Artheme Fayard, 1913. 276, [2] s, 18 x 11 cm, bez cildinde.
İstanbul’daki halkın yaşamından, azınlıkların korku ve sinsiliklerine, askerlerin Balkan cephesine naklinden, bozgunun nedenlerine, yabancı diplomatların ikiyüzlülüğünden, katliam ve yağmalara kadar hayli ilginç gözlemler yapmıştır. Türklerin Avrupa’daki topraklarını nasıl kaybettiğini,
batı ülkelerinin bu işi ne şekilde kotardığını, Türklerin toplum vicdanında büyük yaralar açan Balkan katliam ve yağmasının ne şekilde cereyan ettiğini ve İstanbul’da halkın o günlerdeki yaşantısını ayrıntılarıyla önümüze koyar.

REGLEMENT ORGANIQUE POUR LES CONSULATS OTTOMANS, Constantinopl, Typographie et Lithographie Centrales, 1881. 26 s.

SOCIETE DU CHEMIN DE FER D’ANATOLIE. QUARANTE-SEPTIEME EXERCISE (1935), İstanbul, MargaritHarti ve Şki, 1936. 12 s.

THE CRADLE OF MANKİND. LIFE IN EASTERN KURDISTAN, W.A. Wigram; Edgar T.A. Wigram, London, A. & C. Black, Ltd, 1922. 2. Basım. XII+420 s, 1 katlanır harita, metin dışı resimler.

KURDS AND KURDISTAN, Arshak Safrastian, London, The Harvill Press LTD, 1948. 106 s.

Joel Hawes, A DISCOURSE DELIVERED IN THE FIRST CHURCH IN HARTFORD, Sabbath Evening, December 9Th,
1844, On The Death Of Mrs. Mary E. Van Lennep, Wife Of Rev. Henry J. Van Lennep, Missionary To Turkey; Who Died
In Constantinople, September 27Th, 1844. D. B. Moseley, [Hartford], 1844. 28 cm,
14.5 x 22.7 cm, kağıt kapağında.
Amerikalı misyoner Mary E. Van Lennep’in (1821 - 1844) ölümünden sonra doğduğu şehir olan Hartford’da düzenlenen dinî
anma töreninde babası Joel Hawes tarafından yapılan konuşmanın metni.

Gustav Radde, KARABAGH.
Bericht über die im Sommer 1890
im Russischen Karabagh von Gustav
Radde und Jean Valentin ausgeführte
Reise. Perthes, Gotha 1890, 56 s,
1 katlanır harita, 27 x 22 cm, lüks deri
cildinde. Petermann’s Geographischen
Mitteilungen # 100

Archibald Forbes, J[anuarius]. A[loysius]. MacGahan, THE WAR CORRESPONDENCE OF THE “DAILY NEWS” 1877 WAR BETWEEN RUSSIA AND TURKEY, NacMillan, London, 1878. xvi 643 s, 19.5 x 13 cm bez
cildinde. Daily News muhabirlerinin gözünden Osmanlı-Rus Savaşı… Daily News gazetesi savaş muhabirlerinin geçtiği haberlerin toplamını oluşturan bu kitapta, kitap birinci el gözlemlerde bulunan muhabirler tarafından tüm
yönleriyle yansıtılmaktadır. J. A. MacGahan (1844-1878), Archibald Forbes (1838-1900)

Alfred Colbeck, A SUMMER’S CRUISE IN THE WATERS OF GREECE, TURKEY AND RUSSIA, T. Fisher Unwin, London, MDCCCLXXXVII [1887]. xii, 416 s, 22 x 14 cm, bez cildinde.

Herbert Louis, DIE BEVÖLKERUNGSKARTE DER TÜRKEI, Berliner Geographische Arbeiten, Berlin, 1940. 43 s, metin sonunda 1 renkli katlanır harita, 23.5 x 16.5 cm, kağıt kapağında. Berliner Geographische Arbeiten, Heft 20 olarak yayınlanmıştır. Almanya’dan Türkiye’ye gelen coğrafya profesörü Herbert Louis Ankara Üniversitesi Coğrafya Bölümü’nün kurucularındandır. Kitabında Türkiye’nin nüfus yoğunluğunu incelemektedir.

Comte de Chambord, JOURNAL DE VOYAGE EN ORIENT (1861), Tallandier, Paris, 1984. 391 s, 23 x 15 cm, kağıt kapağında. Texte inédit, découvert, présenté et annoté par Arnaud Chaffanjon, Préface de Mgr le Comte de Paris.

Ludwig Schneller, TARSUS UND DAMASKUS, Bilder aus dem Leben des Apostels Paulus, Palästinahaus, Cöln (Marienburg), 1913. 61, [2] s, metin içinde birçok resim, 15.5 x 23.5 cm, kağıt kapağında. Bu kitap Tarsus’lu Aziz Pavlus’un hayatından
kesitler sunmaktadır. Aziz Pavlus Miladın ilk yıllarda Tarsus’ta bir Yahudi (Otto Menardius) olarak dünyaya geldi. Genç yaşta eğitim için Kudüs’e gitti ve yeni yayılmaya başlayan Hıristiyanlığa karşı başlayan saldırıların içinde yer aldı. Roma’da esir edilip ölünceye
dek (M.S. 67) dinini yaymak için çalışan, bu arada Roma İmparatorluk topraklarının büyük bir bölümünü kateden Paul, “Haberci” olarak üç gezi gerçekleştirmiştir.

E[duard]. von Hoffmeister, DURCH ARMENIEN EINE WANDERUNG UND DER
ZUG XENOPHONS BIS ZUM SCHWARZEN MEERE. Eine Militär-Geographische Studie,
Verlag B. G. Teubner, Leipzig-Berlin, 1911, viii [1], 251 s. [3], 5’i tam sayfa olmak üzere
101 fotoğraf, 26 x 17.5 cm, bez cildinde.
Lüks baskıda ve nefis fotoğraflarda Doğu Anadolu. Yazarın bugünkü Doğu Anadolu, Gürcistan
ve Ermenistan topraklarında yaptığı seyahatin öyküsü. Karadeniz kıyısındaki Poti’den
başlayan seyahat, Tiflis, Kars, Ani Harabeleri, Erzurum, Sümela Manastırı, Cevizlik, Trabzon
üzerinden devam ederek Giresun’da son buluyor. Yazar, gezdiği yerlerdeki tarihi açıdan
önem taşıyan arkeolojik harabeleri, halkın âdet ve geleneklerini, yaşam koşullarını, gezdiği
yerlerdeki halkların etnik yapısını gayet akıcı bir dilde anlatmaktadır. Yazarın Osmanlı topraklarında
geçen iki kitabı daha vardır. Kitap, gerek basım tekniği gerek özenle basılan siyahbeyaz
fotoğraflarının netliği bakımından dikkat çekmektedir. Son zamanlarda düzenlenen
ayinle gündeme yerleşen bölgenin bir yüzyıl önceki durumu.

Heinrich Bals, DIE TÜRKEN UND IHRE KRIEGE GEGEN DIE CHRISTEN. Für die
Jugend und das Volk bearbeitet, G. J. Manz, Regensburg, 1910. 152 s, metin içinde 16 fotoğraf
veya resim, 20 x 13 cm, sırtı bez kapakları karton kapağında. Bu küçük ama kapsamlı
kitaba Osmanlı tarihi, Avrupa’daki Osmanlı fetihleri, Türklerin âdetleri, başkent İstanbul’un
özellikleri gibi pekçok farklı konu sığdırılmıştır. Geschichtliche Jugend- und Volksbibliothek
dizisinin 28. cildi olarak yayınlanmıştır.

Bertrand Bareilles, LE RAPPORT SECRET SUR LE CONGÈS DE BERLIN ADRESSÉ A LA S. PORTE PAR
CARATHÉODORY PACHA PREMIER PLÉNIPOTENTIAIRE OTTOMAN, Éditions Bossard, Paris, 1919. 195, [2] s, 16 x 12.5
cm, kağıt kapağında.
Genç Gaskonyalı öğretmen Bertrand Bareilles (1859-1933) 1880’e doğru İstanbul’a gelir. Kısa bir süre sonra talihinin de
yardımıyla saraya girer ve II. Abdülhamid’in büyük oğluna ders vermeye başlar. Ayrıca askerî okullarda da Fransızca dersi verir.
Birçok Osmanlı ileri geleninin çocuğuna da öğretmenlik yapar. Çok çeşitli çevrelerle dostluklar kuran Bareilles’in kitaplarından,
o dönemde erişilmesi zor kimi arşiv belgelerine ulaşabildiği anlaşılıyor.