Halil Halid, THE DIARY OF A TURK, Adam and Charles Black, London, 1903. vi, [1], 269, [1] s, 20 x 13 cm, bez cildinde.
Bir Halveti şeyhinin torunu Osmanlı son dönem kalem erbabından Çerkeşşeyhizade Halil Halid’in (1869-1931) hatıratı…
Ankara’da doğan Halil Halid ilk öğrenimini Ankara’da yaptı. Daha sonra İstanbul’a gelerek Beyazıt Medresesi’ne devam etmiş,
ardından girdiği İstanbul Hukuk Fakültesi’ni 1893 yılında bitirmiştir. Dönemin siyasî baskılarından dolayı 1894’de İngiltere’ye
firar etmiş, 1911’e kadar kalacağı İngiltere’de gazeteciliğe başlayarak siyasî ve sosyal konularda yazılar yazmıştır. 1897’de
Londra’daki Osmanlı Elçiliğinde konsolos yardımcılığı yapmış, 1902-1911 yılları arasında Cambridge Üniversitesi’nde Türkçe
öğretmenliği yapmıştır. Bu arada yüksek lisans yapmış, dışişleri mensuplarına Türkçe dersleri vermiştir. Bu dönemde Avrupalı ve
İngiliz anlayışını tahlil eden Halil Halid, görüş ve değerlendirmelerini İngiliz gazetelerinde ve yazdığı kitaplarda cesaretle ortaya
koymuştur. Osmanlı’ya ve Müslümanlığa karşı yapılan çirkin propagandaları ve peşin yargıları, yerden yere vurmuştur. Ünlü
Osmanlı Şiir Tarihi’nin yazarı J. W. Gibb’e yardımcı olmuş ve bu kitaba bir takdim yazısı yazmıştır. Hatırat, yazarın üslup sahibi
bir yazar olmasının yanı sıra dönemin siyasî olaylarına nüfuz kabiliyetini göstermesi açısından da dikkat çekici özellikler taşır. Eser,
başlığının ifade ettiği gibi bir günlük olmaktan ziyade İngiltere’ye kaçışına kadarki hayatını anlattığı bir hatırat mahiyetindedir ve
İngiliz halkını Osmanlı toplumu hakkında bilgilendirici ve Osmanlı’ya karşı oluşan önyargıları bertaraf etmeye yönelik savunmacı
bir üslup taşır. Bununla birlikte yetişmesi, aile çevresi, günlük hayat ve eğitim müesseselerine ilişkin olarak da ilgiye değer bilgiler
içerir.