Hugh Mulleneux Walmsley, JOURNAL OF A BASHI BAZOUK, Groombridge and Sons, London, 1857. [1], 167 s, 18.5 x 11 cm, sırtı deri kapakları karton cildinde. Kırım Savaşı sırasında İstanbul’da bir İngiliz...
Hugh Mulleneux Walmsley (1826-1879) Kırım Savaşı’na katılmak üzere üzere çıktığı yolculukta gidiş ve dönüş yolunda iki defa
İstanbul’a da gelmiş, kitabın s 22-67 ile s 134 ve sonrasında şehirde edindiği izlenimlerini aktarmıştır. Yazar, şehirde edindiği izlenimleri
gayet neşeli bir üslupla okuyucuya aktarır. Okuyucuyu şehrin sokaklarında gezintiye çıkarır, yerel halklarla tanıştırır, dükkanları,
dükkanlarda satılan malları, Mevlevi dervişlerini ve bir Türk evi ile içinde yaşayanların özelliklerini anlatır. Dönemin en lüks oteli olan
Misseri’nin oteli ve işletmecisi hakkında anlattıkları çok ilginçtir. Kitabın sonunda yazarın Bursa ve Uludağ bölgesine yaptığı bir gezi
de anlatılır. Hugh Mulleneux Walmsley İngiliz ordusunda askerdi. Başıbozuklar olarak da bilinen düzensiz askerlerin arasında Kırım
Savaşına katıldı. Bu görevde albaylığa kadar yükseldi. Başıbozuklar, mali güçlükler nedeniyle özellikle Balkanlar’daki vilayet garnizon
ve jandarmasına gerekli takviyenin düzenli olarak sağlanamaması, isyanlara zamanında müdahale edilememesi gibi nedenlerle
Dobrucalılar’dan ve Kırım, Kafkasya gibi Ruslar’a kaptırılan topraklardan getirilip Balkanlar’a yerleştirilen Tatar ve Çerkezler’den
oluşan düzensiz, mahalli, gönüllü birliklerdir. Özellikle Bulgaristan’a yerleştirilmiş olan bu Tatar ve Çerkez göçmenler, yurtlarını terk
etmelerine sebep olan Ruslar’a yönelik kin ve nefretlerini yerleştikleri bölgenin Slav unsurlarına da (Ruslar’la aynı soydan gelmelerinden
dolayı) yöneltmişlerdir. Başıbozuk kelimesi, Kırım Savaşı sırasında İngilizce’ye (bashi-bazouk) ve Fransızca’ya (bachi-bazouk) geçmiştir.
İlk defa görülen son derece nadir bir kitaptır.