51. Müzayede Kitap

Muhlis Ethem, DER HAFEN VON STAMBUL UND SEINE ORGANISATION, Universitätsverlag von Robert Noske in
Borna-Leipzig, 1929. viii, 110 s, 1 katlanır harita, 21 x 14.5 cm, kağıt kapağında.
Leipzig Üniversitesi’nde bitirme tezi olarak hazırlanan bu çalışmada İstanbul limanı ve organizasyonu işlenmektedir. İstanbul
limanı ile sanayi bölgelerinin tespit, tanzim ve reorganizasyonu çalışmalarının anlatıldığı kitap aslında bu şehrin 1920’li yıllardaki
hinterlandını da verilerle ortaya koymaktadır. Tez olarak basıldığı için çok nadiren bulunan bir kitaptır.

Jean Nicolaidès, CONTES LICENCIEUX DE CONSTANTINOPLE ET DE L’ASIE MINEURE, Libraire Dépositaire,
Kleinbronn, 1906. xxviii, 217 s, 17 x 11 cm, bez cildinde.
1 asır önce İstanbul’un erotik folkloru...
Bu kitap geçen yüzyılın başında İstanbul ve Anadolu’da anlatılan altmış erotik fıkranın derlendiği son derece nadir ve değerli bir
folklor kaynağıdır. Karamanlı bir Rum olan Jean Nicolaidès (1846-1893) Kayseri’nin İncesu kazasında doğdu. Paris’te öğrenim
görürken ünlü folklor bilgini Henry Carnoy ile tanıştı. Onun önerisi ile ülkesine döndükten sonra İstanbul ve Anadolu’da anlatılan
erotik hikayeleri derledi. Yayınlandığı döneme göre oldukça cüretkâr sayılan bu eserin basılabilmesi de bazı risklerin alınmasını
gerektirmiş ve kitabı basan editörün ifadesiyle birtakım elemelerle eldeki hikayelerin ancak altmış tanesi basılabilir bulunmuş.
Elimizdeki kitap erotik folkloru konu olarak alan serinin ilk cildi olup basılan diğer 3 kitap Fransa’nın çeşitli bölgelerini ele alır.
Nicolaidès’in Folklore de Constantinople ([1894]) başlıklı bir kitabı daha vardır.

Adrienne Piazzi] Leïla Hanoum, A TRAGEDY IN THE IMPERIAL HAREM AT CONSTANTINOPLE,
New York, William S. Gottsberger, 1883. v, 299, [12] s, Fransızca’dan çeviren: R. E. Colston, 16.5 x 11.5 cm, bez cildinde.
Kitabın orijinali Un Drame à Constantinople (Paris, 1879) başlığı ile Fransızca olarak basılmıştır. Adrienne Piazzi (1854-?)
Abdülaziz’in şüpheli ölümü gibi İstanbul’da yaşadığı dönemde gerçekleşen bazı tarihi olayları roman formatında kitaplaştırmıştır.
Müzayedede son derece nadir bulunan Amerikan baskısı sunulmaktadır. İlk defa görülmektedir.

Clarence Richard Johnson (editör), CONSTANTINOPLE TO-DAY OR THE PATHFINDER SURVEY OF CONSTANTINOPLE,
Macmillan, New York, 1922. xi, [10], 418 s, 23 fotoğraf, 5 harita, tablo, grafik, 22 x 15 cm, bez cildinde.
Elimizdeki kitap, Amerikalı bilim insanlarının İstanbul’da yaptıkları monografik bir saha çalışmasının ürünüdür. Çalışma Robert
Kolej sosyoloji profesörü Clarence Richard Johnson (1886-?) tarafından yürütülmüştür. Kitabın önsözünü yazan kolej rektörü
Caleb F. Gates İstanbul’un toplumsal ve ekonomik koşullarının dökümünün son derece gerekli görüldüğünü, dünya kentleri
arasında İstanbul’un kendine özgü bir yapısının olduğunu, mitolojisiyle, geleneğiyle, tarihiyle akademisyenlerin ilgisini çektiğini,
stratejik konumuyla tüm dünya için önem taşıdığını, Avrupalı bürokratları sürekli cezbeden sorunlarıyla Ortadoğu ve dünya barışını
belirleyeceğini kaydediyor. Gates’e göre kenti oluşturan değişik etnik ve dinsel unuslar ortak bir kent bilinci oluşturamamış,
insanlar kendi cemaatleri ile sınırlanmış. Kitap bir dönüşümün, geçişin öyküsü, Çöken bir imparatorluk başkentinin toplumsal
topoğrafyası. İşgal altındaki Mütareke İstanbul’unun toplumsal tarihi. Ayrıntılı bir kent monografisi. İşgal altındaki imparatorluk
başkentinde yönetim, cemaatlerin örgütlenişi, sanayi yaşamı, mülteciler, yetimhaneler, eğlence hayatı, yetişkinlerde suçluluk,
eğitim. İşçi çocuklar, izciler, kulüpler, sinemalar, birahaneler, konut sorunu, Ruslar, fuhuş, trahom, mahkemeler, camiler,
tekkeler, kiliseler, sinagoglar; dilenciler, surlarda yaşayan dul kadınlar, “Amerika’daki gibi” gökdelen isteyenler, müttefik polisi,
Abanoz ve Ziba Sokakları. Yetmiş iki milletin birlikte sefaleti ve işgali yaşadığı bir kentin sağlık, güvenlik, istihdam sorunları. Hiç
değişmeyen hapishane koşulları, futbol takımları, Taksim’de kiralık eşekler, yangın yerleri, kahvehaneler, barlar ve birahaneler,
lokantalar, genelevler, bilardo salonları, Kitap dilimize İstanbul 1920 adıyla çevrilmiş ve Tarih Vakfı Yurt Yayınları tarafından
yayınlanmıştır.

Henry Otis Dwight, CONSTANTINOPLE AND ITS PROBLEMS. ITS PEOPLES, CUSTOMS, RELIGIONS AND
PROGRESS, Young People’s Missionary Movement, New York, 1901. 298 s, 1 fotoğraf, 8 planşta (11 fotoğraf),
20.5 x 13.5 cm, bez cildinde.
Nadir bir İstanbul kitabı...
Çok uzun bir süre İstanbul’da misyoner olarak yaşayan Amerikalı rahip H. O. Dwight kitabında İstanbul’u dünyanın merkezine
koymaktadır. İstanbul, İslamiyet, Doğu (Ortodoks) Kilisesi, Doğu ve Batı’nın buluşması, eğitim sistemi (azınlık ve yabancı okulları),
Bible House (daha sonra Redhouse Yayınevi) kitabın ana bölümlerini oluşturur. Misyoner faaliyetlerin kültürel emperyalizmin bir
yan uğraşı olarak görüldüğü dönemlerin, bu düzenin önde gelen isimlerinden biri tarafından ayrıntılı bir biçimde anlatılışıdır.

KONSTANTINOPEL, Cornelius Gurlitt, Kurt Wolff Verlag, Leipzig, 1908. 118 s, metin dışında 32 tam sayfa fotoğraf, 16 x 12 cm, karton cildinde. Dr. Cornelius Gurlitt Barok mimarisinin önemli araştırmacılarındandır. Elimizdeki eser yazarın İstanbul’u ağırlıklı olarak mimari özellikleriyle anlattığı turist rehberi olarak nitelenebilecek bir kitaptır. Alman Büyükelçi Mareşal von Bieberstein’in aracılığıyla, camilerde ve öteki dinsel yapılarda fotoğraf çekme ve çizim yapma izni alan Gurlitt, bu sayede daha önce çalışılmamış pek çok mimari eseri kitabına aktarma şansını elde etmiştir.

BİNÜÇYÜZONSEKİZ SENESİ MARTI İBTİDASINDAN ŞUBATI NİHAYETİNE KADAR DERSAADET VE BİLAD-I SELASEDE VUKU BULAN VEFAYATIN CEDVELİDİR = STSATISTIQUE DE LA MORTALITE DANS LA VILLE DE CONSTANTNIOPLE ET LE BANLIEUE PENDANT L’ANNEE FINANCIERER 1318 - 1902-1903, Dersaadet, Matba-i Osmniye, 1903. 163. İstanbul’un 1903 yılına ait ölüm istatistikleri…

Aubrey [Thomas Hunt] de Vere, PICTURESQUE SKETCHES IN GREECE AND TURKEY, A. Hart, Philadelphia, 1850. xi, [13-] 335 s, 19.5 x 12 cm, bez cildinde. Blackmer 481, Atabey 348

Charles Vellay, SMYRNE VILLE GRECQUE, Librairie Chapelot, Paris, 1919. 30 s, 21.5 x 13.5 cm, kağıt kapağında. İzmir ve Helen kimliği... İzmir’in Hellen kimliğini ön plana çıkaran çok nadir bir İzmir etüdü… Müzayedelerimizde çok az rastlanan bu kitapta İzmir, Helen kimliği ile tüm yönleri dikkate alınarak monografik bir çalışma olarak araştırılmaktadır.

Fred. Boissonnas, SMYRNE, Photographies de Edmond Boissonnas.
Introduction de Ed. Chapuisat, Editions d’Art Boissonnas, Genève, 1919. [2] s,
48 tam sayfa planş (fotoğraflar), [2] s, 28 x 21 cm, lüks deri cildinde.
İzmir için çok nadir ve nefis fotoğraflar içeren bir albüm...
İzmir ile ilgili son derece nadir bir fotoğraf albümü. İzmir’in Yunanlılar tarafından
işgal edilmesinden sonra l’Images de la Grèce dizisi içinde basılmış olması gayet
manidardır. Fred Boissonnas (1858-1946) Formed very early with photography by
his/her father, Antoine-Henri Boissonnas, perfect his training in Stuttgart, then in
Budapest. Very gifted photographer, it succeeds his father in 1887. Its workshop
became very famous for the portraits and the scenes of kind like for the quality
of pullings, in particular inks fatty, papers coal and the turns. Holder of many
international prizes, B. is already a celebrity when it became one of the official
photographers of the national Exposure of 1896, organized in Geneva around the
Swiss Village of which it carried out very many albums. He opened branches in
Rheims, Marseilles, Lyon, Paris and Saint-Pétersbour

Frederick Courteney Selous, SPORT AND TRAVEL EAST AND WEST, The Firearms Classics Library, Birmingham, 2010.
ix, 311, [1] s, metin dışında 18 levha, metin içinde 35 fotoğraf, deri cildinde.
İzmir ve çevresinde avcılık maceraları...
Orijinali 1900 yılında bazılan kitabın lüks tıpkıbasımı. Frederick Courteney Selous (1851-1917) was a British explorer, officer,
hunter, and conservationist, famous for his exploits in Southeast Africa. His real-life adventures inspired Sir H. Rider Haggard
to create the fictional Allan Quatermain character. Selous was also a friend of Theodore Roosevelt, Cecil Rhodes and Frederick
Russell Burnham. He was pre-eminent within a select group of big game hunters that included Abel Chapman and Arthur Henry
Neumann. He was the older brother of ornithologist and writer Edmund Selous. Kitabın ilk 142 sayfasında 1894 yılında İzmir
ver çevresinde geçen avcılık maceraları anlatılmaktadır.

Charles Fellows, TRAVELS AND RESEARCHES IN ASIA MINOR, MORE PARTICULARLY IN THE PROVINCE OF LYCIA, John Murray, London, 1852. xvi, 510, [1],
32 s, 1 katlanır harita, metin içinde birçok gravür, çizim ve şekil, 20.5 x 12. 5 cm, bez cildinde.
Likya’da arkeolojik araştırmalar ve geziler...
İngiliz arkeologu Sir Charles Fellows (1799-1860). 1832’de İtalya, Yunanistan ve Ortadoğu’da geziler yaptı. 1838 yılında İzmir’e geldi. Güneybatı Anadolu’da Likya bölgesine
doğru araştırma gezilerine başladı. Bu tarihe kadar batılı seyyahlar Likya’yı bilmiyordu. Fellows, M.Ö. 300’de kurulmuş olan bu kentlerin harabelerini buldu ve Xanthus,
Tlos, Myra ve Olympus kentlerinde araştırmalar yaptı. Bu gezilerin bilimsel sonuçlarını yayımladıktan sonra, British Museum yöneticileri, Başbakan Palmerston’dan Osmanlı
Padişahına müraacat edip Likya’da bulunan lahitlerin bir kısmını talep etmesini istediler. 1839 yılı sonlarına doğru C. Fellows Likya’ya ikinci gelişinde yanında sanatçı George
Scharf vardı. 1841’de çok sayıda mermer lahdi İngiltere’ye yolladı. 1844’de dördüncü kez gelip yüz kişilik bir insan gücüyle 27 mermer lahdi İngiltere’ye sevketti. Müzayedeye
sunulan eser, Fellows’un A Journal Written During an Excursion in Asia Minor (London, 1839) ve An Account of Discoveries in Lycia, being a Journal kept during a Second
Excursion in Asia Minor (London, 1841) ismli kitapların kısaltılmış versiyonudur ve İstanbul ve Batı Anadolu’da yapmış olduğu araştırma ve kazı gezisi ile ilgili günlük tarzındaki
yazılardan oluşmaktadır. Kitap 1838 tarihli seyahatname ile 1840 tarihli kazıların metinleri muhafaza edilirken, buluntulardaki Yunanca yazıtlar ile birtakım teknik bilgileri
ihtiva eden bölümler metin dışında tutulmuştur. Lidya, Misya, Bitinya, Firigya, Pisidya, Pamfilya, Likya, Karya gibi Anadolu’nun antik dönem taksimatına göre adlandırılan
bölgelere göre ayrı bölüm başlıkları yaşıyan eserde İstanbul için de ayrı bir bölüm ayrılmıştır. Blackmer 582

J[ames]. William Whittall, FREDERICK THE GREAT ON KINGCRAFT. FROM THE ORIGINAL MS. WITH REMINISCENCES
AN TURKISH STORIES, Longmans, Green, and Co., New York and Bombay, 1901. viii, 236 s, 22.5 x 14.5 cm, bez cildinde.
Whittall’ların İzmir hatıraları…
Kitabın ilk 3 bölümü bir kopyası yazarın dedesi Charlton Whittall’a geçen Büyük Frederick’in yazma kitabı ile ilgilidir. Birinci
bölümde bu tazmanın yazmanın tanıtımı, ikinci bölümde yazma metninin İngilizce çevirisi, üçüncü bölümde ise yazmanın orijinal
Fransızca metni verilmektedir. Bizce önemli olanlar 4. ve 5. bölümlerdir. 4. bölümde (s 116-163) yazar ve ailesinin İzmir’deki
hayatına dair kesitlere yer verilmektedir. Son bölümde (s 164-236) ise yazarın derlediği kısa hikayelere yer verilmektedir. İlk
defa görülmektedir.

George Horton, THE BLIGHT OF ASIA, AN ACCOUNT OF THE SYSTEMATIC EXTERMINATION OF CHRISTIAN
POPULATIONS BY MOHAMMEDANS AND THE CULPABILITY OF CERTAIN GREAT POWERS AND BURNING OF SMYRNA,
Bobbs-Merrill, Indianapolis, 1926 (1. baskı). 292 s, metin dışında 14 levha, 4 harita, 22.5 x 15 cm, bez cildinde.
İzmir yangını…
1922 İzmir Yangını veya, yabancı kaynaklarda kullanılan terimle, Büyük İzmir Yangını (Great Fire of Smyrna) 13 Eylül 1922 günü
Basmane’de başlayan ve dört gün sürerek İzmir şehir merkezini (özellikle o dönemdeki merkezi ve bugünkü İzmir Enternasyonal
Fuarı alanını) geniş ölçüde tahrip eden yangındır. Türk ordusunun 9 Eylül 1922’de İzmir’i yeniden ele geçirmesinin hemen
ardından, kritik bir dönemde vuku bulması, tarihi önemi bulunan bazı yapıların ve semtlerin yok olması ile sonuçlanmış olması,
günümüze dek süregelen karşılıklı suçlamalar ve farklı kaynaklarda yer alan değişik tezler nedeniyle güncelliğini koruyan bir
hadisedir. Yunan ve Ermeni kaynaklarında şehri Türklerin yaktığına ilişkin iddialar iki kaynağa dayanır. Bunlardan biri Yunan
işgali sırasında ABD’nin İzmir konsolosu olarak görev yapan ve Türk ordusunun şehre girmesiyle 11 Eylül 1922 günü (yangından
önce) İzmir’den ayrılan George Horton’un (1859-1942) emekliye ayrıldıktan sonra yayınladığı The Blight of Asia (Asya’nın belası)
isimli kitaptır. (Diğeri: Margaret Housepian’ın Smyrna 1922: Destruction of a City adlı kitabıdır). Horton, İzmir’de 1911-1917
ve 1919-1922 arasında olmak üzere iki dönem konsolosluk yapmıştır. Kitabın 2. baskısı (Indianapolis, 1953) yapılmıştır. Kitabın
müzayedeye sunulan ilk baskısı oldukça nadirdir.

Cecil John Cadoux, ANCIENT SMYRNA. A HISTORY OF THE CITY FROM THE EARLIEST TIMES TO 324 A.D. Basil
Blackwell, Oxford, 1938, xlv, 438 s, 13 levha, 3 harita, ex-library, 23 x 15 cm, bez cildinde.
İzmir’in antik devirdeki tarihi...
1900 sıralarında, çokuluslu ticaret kenti İzmir’e yerleşmiş binlerce yabancı arasında bulunan ailesi bu kentte 17 yıl yaşamış, C. J.
Cadoux bu sırada İzmir’de doğmuştur. Londra Üniveristesi’nden alacağı ilk akademik unvan için tez yazma çalışmasına 1909’da
başladığına, üstelik kendisi o zaman genç yaşında hükümetin bir memuru durumunda bulunduğuna göre ailece İzmir’den ayrılmaları
20. yüzyılın hemen başında olmuş. Anadili İngilizce’den başka Fransızca, Almanca, Latince, eski ve yeni Yunanca’yı çok iyi bilmektedir.
Cadoux’un İzmir kitabı, nicelik ve nitelik açısından bir kentin İlkçağ tarihi ile ilgili yapılmış çalışmaların içinde çok önemli bir üne
de sahiptir. Eser yalnızca dönemin kuru bilgisini aktarmaktan ibaret olmayıp, aynı zamanda ilgilisi için hoş, anektodal bölümler de
ihtiva eder. Örneğin kentin o zaman ne kadar bakir ve güzel olduğunu da okuyucuya hatırlatmadan edemez. Aristeides’in ilkçağlarda
İzmir’in sembolü olan Meles Çayı tasviri bu açıdan oldukça etkileyicidir: “Meles, denizden uzak olmayan bir yerde mağaracıklar, evler
ve ağaçlar arasında yerden çıkar, bir yarma kanal içinde dinginlikle, köpüklenmeden, hızlanmadan akıp denize karışır.

Michael Llewellyn Smith, IONIAN VISION, GREECE IN ASIA MINOR 1919 - 1922, St.
Martin’s Press, New York, 1973. [10], 401 s, 16 resim, 6 harita, 22.5 x 14 cm, şömizli bez
cildinde.
Michael Llewellyn-Smith (1939) emekli İngiliz diplomatı ve akademisyenidir. Megali İdea ya
da Megalo İdea (Yunanca: ?????? ???? “Megali Idea”, “Büyük Fikir”), Fatih Sultan Mehmet’in
İstanbul’u alarak, Bizans İmparatorluğu’na son verdiği günden beri yürürlükte olan bir Yunan
ülküsüdür. Bizans İmparatorluğu’nu bir Helen İmparatorluğu olarak kabul eden Yunan milliyetçileri,
Megali İdea adını verdikleri büyük ülküleri ile eskiden Bizans’a ait olan tüm toprakları yeniden
elde ederek, Konstantinopolis (İstanbul) başkent olmak üzere, büyük Helen İmparatorluğu’nu
yeniden kurmayı hayal etmektedirler. Bu fikrin peşinden giden Venizelos 1919 yılında İzmir’I
işgal etmiş Anadolu’nun içlerine sokulmaya başlamıştı. Ancak Kurtuluş Savaşı ile Anadolu insanının
şahlanışı ile büyük bir bozguna uğrayan Yunanlıların beyhude çabaları sadece savaşı kaybetmeleri
ile sonuçlanmamış, kendi ülkelerinde de çok büyük bir siyasi karışıklığa neden olmuştur. Yazar,
basılı olmayan kaynaklardan da istifade ederek bu önemli kitabı kaleme almıştır. Kitapta İzmir’in
Yunanlılarca işgaline özel bir bölüm ayrılmıştır. Kitap Yunanistan, 1922’de bozgunun sorumlusu
oldukları gerekçesiyle suçlu ilan edilerek idam edilen 6 kişinin anlatıldığı bölümle sona ermektedir.
Anadolu üzerindeki Yunan emellerinin yıkılışına tanıklık eden son derece önemli bir kitaptır.

Anthony Dell, ISLES OF GREECE, Geoffrey Bles, London, 1926. ix, [2], 226 s, metin dışında 24 fotoğraf, 26 x 20 cm, bez cildinde. Ege Adaları ve İzmir... Ege Adaları’nın gözde bir turizm merkezi olmadan önceki zamanlarına dair turistik izlenimler. Kitapta Ege’nin incisi İzmir de bir bölümle temsil edilmektedir. Müzayedelerimizde ilk defa görülmektedir.

LA TURQUIE D’ASIE: GEOGRAPHIQUE ET ADMINISTRATIVE STATISTIQUE DESCRIPTIVE ET RAISONNEE DE CHAQUE PROVINCE DE L’ASIE MINEURE, Vital Cuinet, Paris, Ernest Leroux, 1894. CİLT 3 (Sayfa 481-781) İZMİR VİLAYETİ ve BİGA SANCAĞI

Michele Stefano de Rossi, NOTIZIA SUL TERREMOTO DI CHIO E SMIRNE, Tipografia delle Scienze Matematiche e Fisiche, Roma, 1892. 6 s, 30 x 22.5 cm, kağıt kapağında. 1892 İzmir ve Çeşme depremi… 1892 yılı Haziran’ında İzmir ve Çeşme’de meydana gelen depremle ilgili son derece nadir bir risale.

RAPORT DE LA COMMISSION DE RECONSTRUCTION DE LA VILLE D’IZMIR, İzmir, Soins de l Municipalite d’Izmir, 1951. 62 s, 1 katlanır levha.

James [Justinian] Morier, A JOURNEY THROUGH PERSIA, ARMENIA, AND ASIA MINOR, TO CONSTANTINOPLE, IN THE YEARS 1808 AND 1809; in which is
included, some account of the proceedings of His Majesty’s Mission, under Sir Harford Jones, Longman, Hurst, Rees, Orme, and Brown, London, 1812 (1. baskı).
xvi, 438, [2], [2] s, 25 gravür, 3 katlanır harita, 30 x 24 cm, deri cildinde.
İzmirli James Morier’in nadir seyahatnamesi...
James Morier (1780-1849) İzmir’de doğmuş İngiliz diplomattır. İran’da bulunan Qajar hanedanı ile ilgili romanlar yazmıştır. Bunların en önemlisi “Hajji Baba” serisidir.
İngiltere’de aldığı eğitimin ardından 1799-1806 tarihleri arasında babasının İzmir’deki işinde çalışmıştır. 1808-1809 arasında İran üzerinden Ermenistan, Anadolu ve
İstanbul’a yaptığı yolculuk sırasında edindiği deneyim ve anılarını müzayedemizde sunulan kitapta anlatmıştır. 1809’da İran Elçisi Mirza Abul Hasan’a İngiltere’ye kadar
eşlik etmiş, 1809’da İran’a geri dönerek buradaki ilk İngiliz büyükelçisi olmuştur. Morier, İngiltere’ye döndükten sonra A Second Journey through Persia to Constantinople
between the years 1810 and 1816 adlı kitabını yayımlamıştır. İngiltere’nin özel temsilcisinin sekreteri olarak İran Şahı’nın sarayında çalışmış, diplomatik görevi sırasında
edindiği izlenimlere ve gezi gözlemlerine dayanan Doğu hayatı ve alışkanlıkları hakkındaki bilgisini pek çok eser yazarak ortaya koymuştur. İlk seyahatnamesi müzayedemizde
sunulan kitaptır. 6 yıl sonra basılan A Second Journey through Persia, Armenia, and Asia Minor to Constantinople between the years 1810 and 1816 (London, 1818) başlıklı
bir seyahatnamesi daha vardır. Atabey 836

LE RR. SUORE DELL’IMMACOLATA CONCEZIONE D’IVREA A SMIRNE Anno di Loro Apostolato (1887-
1937), Libreria Editrice “Frate Francesco di Parma”. All’interno numerose foto e notizie sull’opera educativa delle Suore
dell’Immacolata a Smirne in Turchia. Numerosi riferimenti storici. Vari documenti nelle pagine finali. 84 s, metin içinde
birçok fotoğraf, 24.5 x 17.5 cm, karton cildinde.
İzmir İtalyan Okulu hakkında ilk defa görülen bir kitap...

W. G. Rose, THREE MONTHS’ LEAVE: MILITARY REMINISCENCES Richard Bentley, London, [1838]. v, 346 s, 19 x 12 cm. Sırtı deri kapakları karton cildinde. İzmir ve İstanbul seyahatnamesi.

S[amuel]. G[reene]. W[heeler]. Benjamin, THE TURK AND THE GREEK; OR
CREEDS, RACES, SOCIETY, AND SCENERY IN TURKEY, GREECE, AND THE
ISLES OF GREECE, HURD AND HUNTINGTON, New York, 1867. vii, 268 s,
yazarından imzalı, 18 x 11.5 cm, bez cildinde.
1800’lerin sonlarına doğru Ege’nin iki yakası...
Samuel Greene Wheeler Benjamin (1837-1914) Amerikalı bir devlet adamıdır. Son
derece ilginç ve renkli bir yaşam sürmüştür. Benjamin eserinde Türkleri ve Yunanlıları
inançları, ırkları, toplumsal yapıları bakımından karşılaştırmalı olarak incelemektedir.
Eser son derece çarpıcı saptamalarla doludur.

S[amuel]. W[alsh]. H[arold]. Bird, AND UNTO SMYRNA. THE STORY OF A CHURCH IN ASIA MINOR, James Clarke & Co Ltd., London, 1956. 124 s, 3 levha, 18.5 x 12.5 cm, şömizli bez cildinde. Yazarından imzalı... Küçük Anglikan cemaatlerinin Anadolu’da varoluş ve büyümelerinin öyküsü. Kitap, 1949-1958 arasında İzmir Anglikan Kilisesi rahipliği yapan Samuel Bird tarafından kaleme alınmış olup Türkiye’de bir kilisenin kuruluş ve gelişimini ilginç bir şekilde anlatmaktadır. Samuel Bird Türkiye’de uzun yıllar yaşamış, Türk dostlar edinmiş bir yazardır.

Samuel J[une]. Barrows, THE ISLES AND SHRINES OF GREECE, Roberts Brothers, Boston, 1898. xii, [2], 389, [2] s, indeks, 19 adet tam sayfa fotoğraf, 21 x 14 cm, bez cildinde. Kapsamlı bir Yunanistan ve Ege Adaları tarihi… Samuel J. Barrows (1845-1909), kitabında İyon Adaları’nı, Attika’daki tarihsel ve arkeolojik önem taşıyan yerleri, Peloponnes Yarımadası’nı, Teselya’yı, Ege Denizi’nin kuzeyinde bulunan adaları ve son bölümde de Truva’yı anlatmaktadır.

James Emerson [Tennent], LETTERS FROM THE ÆGEAN, J. & J. Harper, New York, 1829. ix, [25-] 248 s, 24 x 15 cm, sırtı yenilenmiş deri cildinde. 1829’da İzmir ve çevresi...
Sir James Emerson Tennent (1804-1869) İngiliz siyasetçisi ve seyyahıdır. Letters from the Ægean, Batı
Anadolu’nun Rum halkı, İzmir ve çevresinin 19. yüzyıl başındaki durumu ile ilgili bilgiler içeren son derece önemli
ve nadir bir kaynaktır. Kitabını, bölgede farklı tarihlerde yaptığı gezilerde edindiği izlenimlerini mektuplar halinde
yazarak hazırlamıştır. Bu mektupların bir kısmı Letters from the Levant başlığı altında New Monthly Magazine’de
yayınlanmış ve büyük ilgi toplamıştır. Kitabını oluştururken kendinden önce bölgeyi gezenlerin eserlerinden
yararlandığını belirten Emerson tasvirlerini gayet akıcı ve anlaşılır bir üslupla yapmaktadır. 13 bölümden oluşan
kitapta Anadolu’da İzmir, Efes, Philadelphia, (Alaşehir ve Manisa), Laodicea (Pamukkale bölgesi), Foça ve Kekova’yı,
Ege Denizi’nde Naksos, Mikonos ve Milo gibi adaları gezmiştir. Yazar bu yerleri ayrıntılı olarak anlatırken mitolojik
ve tarihi bilgilerle de zenginleştirmektedir. Kitap, Batı Anadolu’da yerleşik Rum nüfus başta olmak üzere zengin
bir etnik birleşim arzeden etnik unsurları günlük yaşamları, gelenek ve âdetleri ile ele almaktadır. Yazarın tasvirleri
arasında kahvehaneler, Türk kadınlarının güzelliği, Türklerin ve Rumların kadınlara karşı tutumu, Rum korsanları,
Ermeni tercümanlar, Osmanlı çeşmeleri ve su medeniyeti gibi konular bulunmaktadır. Diğer yandan Türklere
büyük bir sempati duyan yazar İzmir çarşılarında Türkçe konuşamadıkları halde kesinlikle en ufak biçimde
kandırılmadıklarını, Türklerin müsamahasını, kitle olarak bakılırsa Türklerin dünyanın en güzel insanları oldukları,
giyim kuşamlarının da bir Avrupalı’nınkinden çok daha güzel olduğunu söylemektedir İzmir ve İzmirliler hakkında
iki ayrı bölüm içeren kitap bu bakımdan da her zaman aranan bir kaynak olmuştur. Kitabın aynı yıl Londra’da
yapılmış 2 ciltlik bir baskısı daha vardır. Blackmer 550 ve Atabey 397 (London, 1829 baskısı)

G[eorg] Weber, LE SIPYLOS ET SES MONUMENTS. Ancienne Smyrne (Navlochon). Monographie Historique & Topographique, Ducher, Paris, 1880. iv, 120 s, 2 orijinal fotoğraf, 5 plan, 25 x16.5 cm, kağıt kapağında. İzmir hakkında görülmemiş bir kitap...
Sipil Dağı ve İzmir. Spil Dağı, Manisa merkezden kuzey yolunu izleyerek 24 km, İzmir merkezden güney yolunu
izleyerek yaklaşık 50 km uzaklıkta, ismi Manisa ile özdeşleşmiş, tarih, mitoloji ve flora bakımından çok zengin bir
dağdır. Georg Weber (1840-1910), an early archaeological explorer of the Smyrna-Ephesus region. Weber was
regarded by his contemporaries as an authority on the classical archaeology of the area. In addition to producing
numerous maps and plans, Weber published a number of archaeological articles in the “Revue Archéologique”, the
“Revue des Etudes Grecques” and the “Mitt. des Deut. Archäol. Inst. Athen” during the period 1880 to 1904. His
principal writings consist of three books: Les Sipylos et ses Monuments: ancienne Smyrne (Navlochon)”, Ducher
& Cie., Paris, 1880, Guide du Voyageur à Ephèse (Smyrne 1891), Dinair (Gueïkler) Célènes Apamée Cibotos,
(Besançon, 1892)

Lysimachos OEconomos (derleyen), THE MARTYRDOM OF SMYRNA AND EASTERN CHRISTENDOM. A File of Overwhelming Evidence, Denouncing the Misdeeds of the Turks in Asia Minor and Showing their Responsibility for the Horrors of Smyrna, George Allen & Unwin, London, 1922. 237 s, 1 harita, 22 x 14 cm, bez cildinde. İzmir yangını ve Doğu Hristiyanlığının ‘şehadeti’ üzerine son derece nadir bir kaynak... Lysimachos OEconomos’ün (1895-1944) derleyip önsözünü yazdığı bu kitapta Yunanlıların ‘Büyük Felâket’ olarak nitelediği Küçük Asya yenilgisinin ardından meydana gelen gelişmelere ve İzmir ile Batı Anadolu Rum halkının maruz kaldığı menfi olaylara ait dönemin belli başlı İngiliz gazetelerinde yayınlanan haberler derlenmektedir. Batı Anadolu’nun Hristiyan nüfusunun büyük oranda tasviye olması ile sonuçlanan bu olaylarla ilgili birinci elden bilgi kaynağı olan bu kitap Kurtuluş Savaşı’nın sonuçlarının bir başka boyutunu, yerinden yurdundan olan veya hayatını kaybedeb sivil halkın akıbetini ortaya koymaktadır. Savaşın sivil halka verdiği zararlar, yüzyıllardan beri sorunsuz olarak birarada yaşayan halkların birbirine karşı kin ve düşmanlık beslemeye başlaması ve OEconomos’un tespitiyle şehit olan bir kent: İzmir. Az sayıda basılan çok nadir bir kitaptır.

Arthur Droulez, HISTOIRE DE LA MISSION DE SMYRNE, 1787-1942, College Saint Benoit, Galata, İstanbul, 1945. 152, 81, 20 s daktilo metin, muhtelif plan, çizim ve resimler, sırtı deri kapakları karton cildinde. İzmir hakkında yazma eser...
Kitap şu bölümlerden oluşmaktadır: Partie 1: Jusqu’en 1889 (152 s), Partie 2: 1889-1945 (80 s); Ekler: Personel listesi (6 s), note sur M Achille-François Elluin (1809-
1892) (6 s), note sur Mgr Julien Hillereau (3 s) ve table des matières. Kitapta şu altbaşlıklar mevcuttur: Grandes lignes de l’histoire de Smyrne, Les jésuites à Smyrne (1623
- 1787), Le premier établissement des lazaristes 1787 - 1798, La maison du Sacré Coeur de 1802 - 1845 et de 1846 à 1886, Eugène Poulin 1889-1919, Pendant la grande
guerre 1914-1919, Après la guerre 1919-1922, La catastrophe de septembre 1922 - la fin du collège. Kitapta metin dışında şu görsel malzeme mevcuttur: Rue Franque’de
bulunan “Mission et Collège de Smyrne 1902” planı, 1 matbu Lazarist misyonerin vefat ilanı, “Vieux Collège de la Propagande” çift sayfa plan, 2 yaprak 3 sayfadan oluşan
1884 tarihli matbu doküman (Collège de la Propagande), 2 yaprak 4 sayfadan oluşan matbu doküman (Collége de la Propagande) extrait de l’Impartial de Smyrne du 25 Juillet
1883, Vieux Collège de la Propagande çift sayfa plan, 1 fotoğraf (bina), “Sacré-Coeur Smyrne 1902” plan, 1 fotoğraf (M. Henri Jung a Panaghia), 1 fotoğraf (Soeur Angelique
Mairet Superieure de la Province de Smyrne 1876+1895), Les Soeurs d’Aidin -1911, Ecole Jeanne d’Arc Mytiléne Turquie d’Asie fotokart, 4 kartpostal (alakasız), Maison de
Gueuz-Tépé çizim fotoğrafı, 2 plan (yeni yapılan yollar nedeniyle yıkılan binaların planları), 1 fotoğraf (Monsieur Elluin), 1 matbu vefat ilanı, 5 sayfa muhtelif doküman (1867).
Arthur Droulez Saint Benoit’da Lazarist pederdi. Le College des Lazaristes â Bebek (1836-1867), Histoire de la Mission Lazariste de Thessalonique 1783-1945, Histoire de
la Mission de Monastir (Bitolij) 1857-1930, Histoire de la Mission des Enfants de St Vincent de Paul en Albanie gibi yayınlanamadan kalmış Fransız misyonerliği temalı çeşitli
kitaplar yazmıştır. Mois de Notre Dame d’Ephese (İstanbul, 1960) başlıklı matbu bir kitabı da vardır. Müzayedemizde sunulan eserin tespit edebildiğimiz diğer bir nüshası
Lazaristlerin Congrégation de la Mission arşivinde (dossier 130 h) muhafaza edilmiştir. Kitapta İzmir yangını hakkında bilgilere de yer verilmektedir. Daktilo metinde bizzat
yazar tarafından dolmakalemle yapılmış tashihler mevcuttur. Tekrar ele geçmesi neredeyse imkansız bir eserdir.

William Cochran, PEN AND PENCIL IN ASIA MINOR OR NOTES FROM THE LEVANTLondon, William Clowes,
1887, 464 s, metin içinde yazarın suluboya resimlerinden uyarlanrak yapılmış 89 gravür, 23 x 14 cm, bez cildinde.
İzmir çevresinde ipekböceği yetiştiriciliği ve tarım…
William Cochran, Çin’de ipekböcekçiliğine ilgi duymaya başlamış, daha sonra çeşitli İngiliz kolonilerinde yirmi yıl boyunca
ipekböceği ve ipek üretiminin başlatılması üzerinde çalışmıştır. Elimizdeki kitapta Cochran’ın Liverpool’dan Malta’ya,
Malta’dan İzmir’e oradan İstanbul’a uzanan bir seyahatinin notları sunulmaktadır. Anadolu’da 1885 yılında dört ay
kalan yazar ziyaretinin altı haftasını İzmir yakınlarındaki Burnabat’ta geçirmiştir. Yazar burada arkadaşı John Griffit
ile ipekböceği yetiştiriciliği üzerinde bir proje yürütmüştür. Cochran özellikle İzmir ve Aydın bölgesinde ipekböceği
yetiştiriciliğini incelemiştir. Halıcılık ve genel tarımsal yapı hakkında da bilgiler veren yazar kitabın büyük bölümünü
kapsayan İzmir ve Aydın civarlarına seyahatler yapmış ve yalnız tarımsal faaliyetleri değil bu bölgelerin, arkeolojik yapısı,
halkın yaşayışı, misyonerlerin çalışmaları ve Rumlara ait eğitim ve ilmi faaliyetler yürüten kurumlara da yer vermiştir.
İzmir’den İstanbul’a geçen yazar özellikle şehrin tarihsel yapısına ilişkin bilgiler sunmaktadır. Cochran Almanlarla rekabet
başlığı altında Anadolu’ya yerleşip egemenlik kurmaya çalışan İngiliz ve Alman rekabetini inceliyor. Çok nadir bir kitaptır.
Blackmer 371, Atabey 260.

İZMİR’İN TARİHİ, Raif Nezih, İzmir, Bilgi Matbaacılık Anonim Şirketi, 1926. 288 s. TAM TAKIM 18 fasikül Yazarı Raif Nezih Bey’den 1928 İZMİR SERGİSİ Ziyareti Hatırası Olarak İthaflı ve İmzalıdır…

IEROS POLİKARPOS (Kutsal Polikarpos) Thriskeftikon Singramma Ekdidomenon Kath’Evdomada (Haftalık Dini Makaleler) Etos B’, En Zmirni Ti 2 Martiu 1913, Arith. Sayı 100 (Mart 1913) - Sayı 164 (Mayıs 1914) 65 SAYI İzmir baskısı Rumca Nadir Dergi…

İZMİR PANORAMASI, İzmir ve Havalisi Asariatika Muhipleri Cemiyeti Neşriyatından, No.15, 1934, İzmir, Nefaset Matbaası, 41 sayfa bol resimli

ESKİ VE YENİ İZMİR Fazıl Baskın, Marifet Matbaası, 1941, 73 sayfa.

İZMİR HAKKINDA TEDKİKAT, Bonavantür F. Slars & Ikomonos, mütercimi: Arapzade Cevdet, İzmir, İzmir ve Havalisi Asarıatika Muhipleri Cemiyeti Neşriyatı, Marifet Matbaası, 1932. 348 s, resimli.

İZMİR ŞEHRİ REHBERİ, İzmir Belediyesi Neşriyatından, 1941, 208 sayfa + 34 plan + 1 İZMİR HARİTASI.

İZMİR ŞEHRİ MAHALLE İSİMLERİ VE SOKAK NUMARALARI REHBERİ, İzmir Belediyesi, İzmir Ticaret Basımevi, 230 sayfa.

SMYRNE TURQUE, İstanBul, Imprimerie Ahmed Ihsan & Cie; Publicaiton de la Societe de Defence des Droits Ottomans - Smyrne, 30 s.

İZMİR REHBERİ, İzmir ve Havalisi Asariatika Muhipleri Cemiyeti Neşriyatından, No.11, İstanbul, Resimli Ay Matbaası, 1934, 287 sayfa. (dış kapakları yorgun haliyle)

EGE HAVALİSİNDE: SARDES, LARİSSE, YILDIZTEPE, İZMİR, Avni Candar, Ankara Ulus Matbaası, 1935, 94 sayfa + 25 fotoğraf.

L’ANATOLIE: SMYRNE - SPARTE - BOURDOUR - HIERAPOLIS - LE DODECANESE, Paul Jeancard, Paris, Librairie Française, 1919, 243, + 1 Harita

İZMİR ENTERNASYONEL FUARI 1940 KATALOĞU, İzmir, Meşher Basımevi, 223 + 16 sayfa.

İZMİR FATİHİ, KARAHİSAR VE DUMLUPINAR MUHAREBELERİ GALİBİ GAZİ NUREDDİN PAŞA HAZRETLERİNİN TERCÜME-İ HÂLİ, A. S. [Abid Süreyya], İstanbul 1339 [1923], Matbaa-i Osmaniye, A S, 19+1 sayfa.

İZMİR VİLÂYETİ SALNAMESİ 1927 - 1928, Bilgi Matbaası, İzmir, 1929, 195 + 11 sayfa.

İZMİR ŞAİRLERİ ANTOLOJİSİ BİRİNCİ KİTAP, Hüseyin Avni [Şanda], İzmir, İzmir Halkevi Neşriyatı, 1934. 282 s.

AYDIN VİLÂYETİNE MENSUB MEŞAYİH, ULEMÂ, ŞUARA, MÜVERRİHİN VE ETİBBÂNIN TERÂCİM-İ AHVÂLİ, Bursalı Mehmed Tahir [Basman], İzmir, Keşişyan Matbaası, 1324 [1908]. 6+186 sayfa.

YAKIN ÇAĞLARIN FİKİR VE EDEBİYAT TARİHİMİZDE İZMİR, Ziya Somar, Cilt I., İzmir, Nefaset Matbaası, 1944, 124 + 4 sayfa.

GÜZEL İZMİR NE İDİ NE OLDU?, Ulvi Olgaç, İzmir Meşher Basımevi, 1939, 138 sayfa.

A[rsène]. F[rançois] Bulard (de Méru), DE LA PESTE ORIENTALE D’APRÈS LES MATÉRIAUX RECUEILLIS À ALEXANDRIE, AU CAIRE, À SMYRNE ET À CONSTANTINOPLE PENDANT LES ANNÉES 1833-1838, Bechet Jeune et Labe, Paris, 1839. xlviii, 422, [16] s, 23 x 15 cm, sırtı deri kapakları karton cildinde.
Yazarından ithaflı imzalı... Levant’ta veba salgını üzerine incelemeler...
İskenderiye, Kahire, İzmir ve İstanbul’da görülen veba salgının o zamanın koşullarıyla teşhis ve tedavi şekillerini ele alan Osmanlı tıp tarihi için bulunmaz bir eser. II. Mahmud
tarafından Fransa’dan çağrılan A. F. Bulard (1805-1843), veba salgının Türkler arasında daha yaygın olduğunu söyleyen genel kanının doğru olmadığını tespit eder. İlk resmî
karantina uygulaması Padişah fermanı ile 1837’de başlatılmış, bu görev aralarında Bulard’ın da bulunduğu bir heyete verilmiştir. Kız Kulesi’nin karantina hastanesi olarak ilk
kullanımı 1830-1831’daki kolera salgını sırasındadır. Daha sonra 1836-1837’de görülen ve 20-30 bin kişinin öldüğü veba salgını sırasında hastaların bir kısmı burada kurulan
hastanede tecrit edilmişlerdir. Kız Kulesi’ndeki hastaların tedavileri ile Bulard görevlendirilmiştir. Bulard, kulede tecrit edilen 20 vebalı hastanın tedavisini gerekli malzemelerin
mevcut olmadığı güç bir dönemde üstlenmiştir. İskenderiye, Kahire, İzmir ve İstanbul’daki veba salgını vakalarını irdeleyen, dönemin tıp tarihine ışık tutacak bilgilerle dolu olan
bu eser, vakaların ilk tespitleri, hastaneye intikalleri ve hastaneden ayrılışlarına kadarki süreci hasta bazında detaylı bir şekilde anlatmaktadır. A. F. Bulard, Floransa Bilimler
akademisi gibi çeşitli bilimsel kuruluşlara da üyeliği olan bir hekimdi. Faydalı çalışmalarından ötürü Osmanlı İftihar Nişanı, İzmir İngiliz cemaatinin altın madalyası da dahil
olmak üzere pek çok madalya ve nişanla taltif edilmiştir. Kitaba Bulard’ın ıslak imzasını taşıyan 2 sayfalık bir mektup eklenmiştir. Blackmer ve Atabey gibi kataloglarda kaydı yoktur. İlk defa görülmektedir.