Paul de Régla [Pierre A. Desjardin], LES MYSTÈRES DE CONSTANTINOPLE, P. -V. Stock, Paris, 1897. vii, 300, [1] s, 18 x 12 cm, sırtı deri kapakları karton cildinde.
Kitap, İstanbul’un belki de tarihindeki en bunalımlı dönemini yazarın hayal dünyasına bağlı olarak anlatan bir anı-roman şeklindedir.
Kitapta sultan 5. Murad’ın II. Abdülhamid’e karşı savunması yapılırken dönemin tarihi olayları yazarın hayal dünyasının bakışı
ile anlatılmaktadır. Tüm olayların tasviri yapılırken yaşanılan fırtınalı bir aşkın betimlemesi de unutulmamıştır. Kitap, Avrupalı
bir yazarın şahit olduğu olayları yanlı ve şartlanmış bir biçimde anlatıyor olması açısından önemlidir. Paul Régla’nın (1838-?)
asıl adı Paul Andre Desjardin’dir. Cezayir’de doğmuştur. Hayatı hakkında çok az bilgi vardır. Gençliğinde bir ara askerî hekimlik
yaptıktan sonra sivil hayata geçip Paris’te bir elektro-terapi enstitüsü kurmuş ve 1869’da bir tıp ve edebiyat dergisi yayımlamaya
başlamıştır. 1886-1889 arasında İstanbul’da bulunan Régla’nın geliş nedeni bilinmemektedir. Büyük bir olasılıkla mesleğini burada
da sürdürmüş, ancak II. Abdülhamid’in ilk döneminin saray dedikodularına ve mason olduğu için, 5. Murad’ı kurtarma çabalarındaki
mason localarının girişimlerine karışmıştır. Bundan dolayı Sadrazam Kamil Paşa’nın hışmına uğramış ve Fransa’ya dönmek zorunda
kalmıştır. Bundan sonraki hayatının büyük bir kısmını II. Abdülhamid rejimini suçlayan kitaplar yazmakla geçirmiştir. Régla’nın
yapıtları, 19. yüzyılın sonlarında, Avrupa ve özellikle Fransa kamuoyunda Türkiye hakkında yapılan değerlendirmelerinin kaynakları
arasında yer almıştır.