51. Müzayede Kitap

YENİ VE ESKİ OLEMPİYATLAR, Selim Sırrı Tarcan, İstanbul Ülkü Basımevi, 1948, 55 sayfa.

ÜZÜM VE ÜZÜMLE TEDAVİ, Dr. Besim Ömer, İstanbul Ahmed İhsan Matbaası, 1933, 78 sayfa.

TANZİMAT DEVRİNE AİT BİR KISIM RESİMLER VE VESİKALAR, İstanbul Maarif Matbaası, 1940, Tamamen tıpkı basım vesika tablo vs.

İSTANBULDA SEMAÎ KAHVELERİ VE MEYDAN ŞAİRLERİ, Osman Cemal Kaygılı, İstanbul, Bürhaneddin Basımevi, 1937, 29 sayfa.

ADANA OVASININ ZİRÂÎ EKONOMİSİ, Abdulhak Mâlik, İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Coğrafya Enstitüsü’nde 1962 - 1964 yılında hazırlanmış yaynınlanmamış doktora tezi. Dosya içinde daktilo metin, 5+268+11 s.

İLERİ GÜNLÜK SİYASİ GAZETE, Sahibi Mehmet Selçuk, İleri Matbaası Ceyhan, 1969 yılına ait değişik 46 sayı.

ESNAF -ÇUKUROVA ESNAFININ DERT ORTAĞI- Esnaftan, Esnaflıktan, Esnafın hak ve vecibelerinden bahseder haftalık dergi. Sayı 1-29, Başmuharriri Lütfi Oğuzcan, Adana, 15 Kasım 1949 - 3 Haziran 1950

MAX FRUCHTERMANN KARTPOSTALLARI, Mert Sandalcı, 1182 sayfa, 3 Cilt Takım.

İSTANBUL HARİTALARI = MAPS OF ISTANBUL, Cahit Kayra, İstanbul, Türkiye Sınai Kalkınma Bankası, 1990. 187 s.

OSMANLI TÜRKLERİNDE TUĞRA: BAŞLANGICINDAN OSMANLI İMPARATORLUĞUNUN SONUNA KADAR, Midhat Sertoğlu, İstanbul, Doğan Kardeş Yayınları, 1975. 47 s.

PADİŞAH PORTRELERİ = PORTRAITS OF OTTOMAN EMPIRE’S SULTANS, Tülay Duran, İstanbul, Tarih Araştırmaları Vakfı, 1999. 315 s, resimli.

MİLLİ BİLMECELER, İstanbul, Muallim Ahmet Halit Kitaphanesi, Bürhanettin MAtbaası, 1931. 64 s.

ESKİ İSTANBUL YAŞAYIŞI, Musahipzade Celal, İstanbul, Türkiye Yayınevi, 1946.184 s.

ANADOLU’DA TÜRK ÇİNİ VE KERAMİK SANATI, Okyat Aslanapa, Türk Kltürünü Araştırma Enstitüsü Yayınları, 1965. 92 s, 105 resim.

TARİH YILLARI, Eski milletlerin takvimlerini Bugünkü takvime en Pratik ve en Doğru olarak tahvil etmek usulünü gösterir, Fevzi Kurtoğlu, İstanbul 1936

TÜRKİYE CÜMHURİYETİ HARİCİYE VEKALETİ TÜRKİYE CUMHURİYETİNİN 9 ŞUBAT 1929 TARİHLİ MOSKOVA PROTOKOLUNA İLTİHAKINA DAİR BEYANNAME = REPUBLIQUE TURQUE MINISTRES DES AFFAIRES ERTANGERES DECLARATION RELATIVE A L’ADHESION DE LA REPUBLIQUE TURQUE AU PROTOCOLE DE MOSCOU DU 9 FEVRIER 1929, İstanbul, Zelliç Biraderler, t.y. 16 s.

TÜRKİYE CÜMHURİYETİ HARİCİYE VEKALETİ TÜRKİYE İLE FRANSA ARASINDA TİCARET VE SEYRİSEFAİN MUAHEDENAMESİ = CONVENTION COMMERCE ET DE NAVIGATION ENTRE LA TURQUE ET LA FRANCE, İstanbul, Zelliç Biraderler, t.y. 30 s.

TÜRKİYE CÜMHURİYETİ HARİCİYE VEKALETİ TÜRKİYE CÜMHURİYETİ İLE IRAK KRALLIĞI ARASINDA İADEİ MÜCRİMİN MUAHEDENAMESİ = TRAITE D’EXTRADITION ENTRE LA REPUBLIQUE TURQUE ET ROYAUME D’IRAK, İstanbul, Zelliç Biraderler, t.y., 14 s. Türkçe - Fransızca - Arapça.

TÜRKİYE CÜMHURİYETİ HARİCİYE VEKALETİ TÜRKİYE CÜMHURİYETi İLE SOVYETİST SOSYALİST CÜMHURİYETLER İTTİHADI ARASINDA TİCARET VE EYRİSEFAİN MUAHEDENAMESİ = TRAITE DE COMMERCE ET DE NAVIGATION ENTRE LA REPUBLIQUE TURQUE ET L’UNION DES REPUBLIQUES SOVIETISTES SOCIALISTES, İstanbul, Zelliç Biraderler, t.y. 16 s.

TÜRKİYE CÜMHURİYETİ HARİCİYE VEKALETİ TÜRKİYE CÜMHURİYETi İLE AMERİKA MÜTTAHİT DEVLETLERİ ARASINDA TİCARET VESEYRİSEFAİN MUAHEDENAMESİ = REPUBLIQUE TURQUE MINISTRES DES AFFAIRES ETRANGERES TREATY OF COMMERCE AND NAVIGATION BETWEEN THE TURKISH REPUBLIC AND THE UNITED STATES OF AMERICA, İstanbul, Zelliç Biraderler, t.y. 4 s.

TÜRKİYE CUMHURİYETİ SEYYAR TİCARET MEMURLARININ NUMULERİ HAKKINDAKİ MUAMELATA DAİR TÜRK - İNGİLİZ MUKAVELENAMESİ = REPUBLIQUE TURQUE MINISTERE DES AFFAIRES ETRANGERES TURK - ENGLISH COMMERCIAL TRAVELLERS’ SAMPLES CONVENTION, İstanbul, Zelliç Birederler, t.y. 4 s.

TÜRKİYE CUMHURİYETİ HARİCİYE VEKALETİ TÜRKİYE CUMHURİYETİ İLE BÜYÜK BRİTANYA ARASINDA MÜZAHARETİ ADLİYE MUKAVELENAMESİ = CONVENTIOPN OF JUDICIAL ASSISTANCE BETWEEN THE PRESIDENT OF THE TURKISH REPUBLIC AND HIS BRITANNIC MAJESTY, İstanbul, Zelliç Biraderler, t.y., 13 s.

TÜRKİYE CÜMHURİYETİ HARİCİYE VEKALETİ TÜRKİYE İLE BÜYÜK BRİTANYA ARASINDA TİCARET VE SEYRİSEFAİN MUAHEDESİ = REPUBLIQUE TURQUE MINISTRES DES AFFAIRES ETRANGERES TREATY OF COMMERCE AND NAVIGATION BETWEEN THE TURKISH REPUBLIC AND HIS BRITANNIC MAJESTY, İstanbul, Zelliç Biraderler, t.y. 4 s.

Paul de Régla [Pierre A. Desjardin], LES MYSTÈRES DE CONSTANTINOPLE, P. -V. Stock, Paris, 1897. vii, 300, [1] s, 18 x 12 cm, sırtı deri kapakları karton cildinde.
Kitap, İstanbul’un belki de tarihindeki en bunalımlı dönemini yazarın hayal dünyasına bağlı olarak anlatan bir anı-roman şeklindedir.
Kitapta sultan 5. Murad’ın II. Abdülhamid’e karşı savunması yapılırken dönemin tarihi olayları yazarın hayal dünyasının bakışı
ile anlatılmaktadır. Tüm olayların tasviri yapılırken yaşanılan fırtınalı bir aşkın betimlemesi de unutulmamıştır. Kitap, Avrupalı
bir yazarın şahit olduğu olayları yanlı ve şartlanmış bir biçimde anlatıyor olması açısından önemlidir. Paul Régla’nın (1838-?)
asıl adı Paul Andre Desjardin’dir. Cezayir’de doğmuştur. Hayatı hakkında çok az bilgi vardır. Gençliğinde bir ara askerî hekimlik
yaptıktan sonra sivil hayata geçip Paris’te bir elektro-terapi enstitüsü kurmuş ve 1869’da bir tıp ve edebiyat dergisi yayımlamaya
başlamıştır. 1886-1889 arasında İstanbul’da bulunan Régla’nın geliş nedeni bilinmemektedir. Büyük bir olasılıkla mesleğini burada
da sürdürmüş, ancak II. Abdülhamid’in ilk döneminin saray dedikodularına ve mason olduğu için, 5. Murad’ı kurtarma çabalarındaki
mason localarının girişimlerine karışmıştır. Bundan dolayı Sadrazam Kamil Paşa’nın hışmına uğramış ve Fransa’ya dönmek zorunda
kalmıştır. Bundan sonraki hayatının büyük bir kısmını II. Abdülhamid rejimini suçlayan kitaplar yazmakla geçirmiştir. Régla’nın
yapıtları, 19. yüzyılın sonlarında, Avrupa ve özellikle Fransa kamuoyunda Türkiye hakkında yapılan değerlendirmelerinin kaynakları
arasında yer almıştır.

Henry Otis Dwight, CONSTANTINOPLE AND ITS PROBLEMS. Its Peoples, Customs, Religions and Progress,
Fleming H. Revell Company, New York, 1901. 298 s, 1 fotoğraf, 8 planşta (11 fotoğraf), 20 x 13.5 cm, bez cildinde.
Çok uzun bir süre İstanbul’da misyoner olarak yaşayan Amerikalı rahip H. O. Dwight kitabında İstanbul’u dünyanın merkezine
koymaktadır. İstanbul, İslamiyet, Doğu (Ortodoks) Kilisesi, Doğu ve Batı’nın buluşması, eğitim sistemi (azınlık ve yabancı okulları),
Bible House (daha sonra Redhouse Yayınevi) kitabın ana bölümlerini oluşturur. Misyoner faaliyetlerin kültürel emperyalizmin
bir yan uğraşı olarak görüldüğü dönemlerin, bu düzenin önde gelen isimlerinden biri tarafından ayrıntılı bir biçimde anlatılışıdır.

Franz Schuselka, AELTESTE RUSSENZÜGE GEGEN CONSTANTINOPEL. Ursprung und Verlauf der Kirchlichen
Politik Rußlands. In geschichtlichen Bildern, Schaefer, Dresden, 1854. vi, 225 s, 17 x 11.5 cm, sırtı bez karton cildinde.
Başlangıcından itibaren İstanbul’a yönelen Rus seferleri...
Dünyada sadece 1 kurumsal kütüphanede kaydına rastlanabilmiştir. Franz Schuselka (1811 - 1886) Avusturya İmparatorluğu’nda
bir politikacı. Eserde tarihsel görüntüler eşliğinde Rus’ların İstanbula karşı düzenlediği seferler ile bunların kökeni ve bunda
Rusya’nın Kilise politikasının etkileri anlatılmaktadır.

Jos. Aymeric, DE LEIPSIC A CONSTANTINOPLE, Journal de Route 1892, Rengersche Buchandlung, Leipzig, 1893. [2], 105 s, arka kapak içinde 1 renkli katlanır harita, 19.5 x 12.5 cm, bez cildinde. Müzayedelerde İlk defa görülen son derece nadir bir kitaptır.

THE DAY OF THE CRESCENT: GLIMPSES OF OLD TURKEY, G.E. Hubbard, Cambrigde, University Press, 1920. 244 s, resimli.

Theodorvs Preger, SCRIPTORES ORIGINVM CONSTANTINOPOLITANARVM,
Lipsiae in Aedibvs B. G. Tevbneri, MCMI-MCMVII [1901-1907]. 2 cilt: xx, 133, [1]; xxvi,
[135-] 376 s, 17 x 12 cm, desenli bez ciltlerinde.
1. cilt. Fascicvlvs Prior. Hesychii Illvstrii Origines Constantinopolitanae Anonymi
Enarrationes Breves Chronographicae Anonymi Narratio de Aedificatione Templi S.
Sophiae, 2. cilt ise Ps TLCodini Origines Continens altbaşlıklarını taşımaktadır.

Clara Erskine Clement [Waters], CONSTANTINOPLE THE CITY OF THE SULTANS, Estes and Lauriat, Boston, [c 1895]. iv, [2], 309 s, metin dışında pelür kağıtları ile korunmuş 20 fotogravür levha, 21 x 14 cm, şömizli bez cildinde.
Sultanların şehrine seyahat... Clara Erskine Clement Waters’in (1834-1916) Amerikalılara İstanbul’un tarihini ve geleneklerini tanıtmak amacıyla yazdığı kitap pekçok farklı konuyu ustalıkla ele almaktadır. Öncelikle İstanbul’un Bizans dönemindeki tarihini ele alan Clement, Bizans imparatorları ile şehrin Haçlı Seferleri sırasında Latin orduları tarafından istilasını canlı bir üslupla anlatıyor. Daha sonra şehrin Osmanlı tarihini ele alan Clement, Fatih Sultan Mehmed ile 2. Abdülhamid arasındaki dönemin kayda değer olaylarını anlatıyor. Kitabın diğer bölümlerinde Yedikule’deki tarihi eserler, pazarlar, dükkanlar, doğum, sünnet ve düğün gelenekleri aktarılmıştır.

Carolina Pelitti, DAL CANAL GRANDE AL CORNO D’ORO NOTERELLE DI VIAGGIO CON 50 ILLUSTRAZIONI, Giovanni Gallizio Editore, Torino, 1903. 186 s, metin içinde 50 resim, 22 x 13.5 cm, kağıt kapağında. İlk defa görülen son derece nadir bir seyahatnamedir.

H. Barth, CONSTANTINOPLE Librairie Renouard, J. Laurens, Paris, 1913. 180 s, metin içinde 103 resim, 26 x 18.5 cm, bez cildinde.

Immanuel Ziegler, KONSTANTINOPEL. Komm mit nach Konstantinopel und sieh durch meine Brille Land und Leute an. Verlag der Ziegler’schen Anstalten, Wilhelmsdorf, 1911. 136, [2] s, metin içinde birçok fotoğraf, 18.5 x 12 cm, karton cildinde.

Giuseppe Vicini, PER L’ORIENTE OVVERO DA SALUZZO A COSTANTINOPOLI. Ricordi di un Viaggio in Terra Santa, Tip. E Libr. Torino, 1890. 217 [1] s, 18.7 x 12 cm, lüks deri cildinde.

Karl Fritsch, BEITRAG ZUR FLORA VON CONSTANTINOPEL. Bearbeitung Der von J. Nemetz in den jahren 1894-1897 in den Umgebungen von Constantinopel Gesammelten Pflanzen. I. Kryptogamen. Vorgelegt in der sitzung am 19. Jänner 1899. 220-250 s, metin sonunda tek sayfa renkli resimler, 29.3 x 23.5 cm, ciltsiz olarak. Bu çalışna Marmara Denizi kıyılarında yapılan ilk alg araştırmasıdır. Çalışmada İstanbul Boğazı ve çevresinde alg örnekleri toplanmış ve 63 taksonun dağılımına yer verilmiştir.

KONSTANTINOPELSCHWARZES MEER EINE REISE IN BILDERN, Norddeutscher Lloyd, Bremen, tarihsiz [1910’lar]. 32 s., 31 sepya fotoğraf, 15.5 x 22 cm., kağıt kapağında. Şileple İstanbul ve Karadeniz’in belli başlı limanlarını içeren tur programının tanıtım kitapçığı.

LES ILES DE PRINCES. LE PALAIS ET L’EGLISE DES BLACHERNES LA GRANDE MURAILLE DE BYZANCE
Gustave Schlumberger, Paris, A. De Boccard, 1925. 2. Basım. 395 s.
Ağırlıklı olarak İstanbul Adaları’nın Bizans dönemini ele alan bu çalışma, Schlumberger’in 1884’teki İstanbul gezisinde derlediği
tarih, doğa ve gündelik hayata ait notlardan oluşmaktadır. Kitapta, Adalar’a sürgün edilen Bizans imparator ve imparatoriçelerinden
19. yüzyılın ada vapurlarına, ada insanlarından kiliselerine kadar pek çok konuya yer verilmiştir. Kitabın sonundaki bölümde
Tekfur Sarayı olarak bilinen Blakhernai Sarayı’nın tarihinin ele alındığı bir bölüm bulunmaktadır.

SOIREES DE CONSTANTINOPLE Charles Mismer, Paris: Librairie Internationale; Constainople: S.H. Weiss, 1870. 380 s.

FIFTY YEARS IN CONSTANTINOPLE AND RECOLLECTIONS OF ROBERT COLLEGE, George Washburn, Boston & New York, Houghton Mifflin Company, 1911. XXXII, 320 s, [12] levha.

[Jules Nicolas] Théodore Cahu, VINGT JOURS DE PARIS À CONSTANTINOPLE, May & Motteroz, Paris, [c 1900]. ii, 154, [12] s, metin içinde 160 tahta klişe baskı gravür, 14 x 23 cm, bez cildinde. Théodore Cahu (1854-1928) Fransız yazar ve süvari subayıdır. 1885 yılında ordudan ayrılan Cahu, Theo Critt takma adıyla mizah ve askerî hatıralar dahil birçok konuda kitap yazmıştır. Müzayedeye sunduğumuz eser yazarın Paris ile İstanbul arasındaki seyahatinde gördüklerini anlattığı kitabıdır. Paris’ten başlayıp Almanya, Avusturya, Macaristan üzerinden İstanbul’a gelen yazarın baştan sona gravürlerle süslü olan hoş ve nadir seyahatnamesi gezilen yerleri ve insanları kendi gözlemlerine dayanarak anlatmaktadır.

The HISTORY Of The UNITED STATES SHIP WHIPPLE Destroyer Number 217, Events in the Near East During the Year 1920, Earle H[ill]. Kincaid, Zellitch Matbaası, İstanbul, 106 sayfa, bol resimli. İşgal Yıllarındaki İstanbul’u anlatan olağanüstü nadir bir kitap. Metin içinde 100 civarında fotoğraf, 31 x 22.5 cm (folyo), bez cildinde. Amiral Mark Lambert Bristol 1919-1927 arasında ABD’nin Türkiye’deki yüksek komiseri olarak görev yapmıştır.

Hermann Zschokke, KONSTANTINOPEL, Eine Fahrt nach dem Goldenen Horn, Woerl, Würzburg und Wien, 1884. viii, 370 s, 31 resim, 16 x 10.5 cm, bez cildinde.

H[arrison]. G[riswold]. Dwight, CONSTANTINOPLE OLD AND NEW, Charles Scribner’s Sons, New York, 1915. xxi, 567 s, metin içinde 150 fotoğraf, 23.5 x 16 cm, lüks deri cildinde.
Bu kitap birçok önemli özelliğin bilinçli bir kompozisyonudur. 16 bölümden oluşan kitabın ilk bölümünde çarşılarıyla, pazarlarıyla, hamamlarıyla satıcılarıyla, Péra, Haliç, Köprü, Mısır Çarşısı, sokakları süsleyen asmalar, mor salkımlar ve akasyalarıyla İstanbul tanıtılmıştır. Bu bölümde İstanbul kahvehaneleri, kahvenin ülkeye gelişinden başlayarak, eski yazarların ona school of knowledge (mekteb-i irfan) demelerindeki hikmetin açıklanması, kahvenin mekânı, kahvehaneye giriş, çıkış, kahve ısmarlama, gün içindeki işlerliği, tavla ve kağıt oyunları, kahve, nargile, çay ve su içmenin adabı, kahvehane erkânı, kahveye giren bir yaşlıya ayağa kalkarak saygı gösterilmesi ve baş köşeye oturtulması, kahvehanenin haberleşme ve dertleşme fonksiyonlarının yanı sıra son zamanlarda eski esnaf locası fonksiyonunu da üstlenmesi gibi sosyal, etnik, ekonomik ve kültürel yönleriyle Osmanlı medeniyetinin bir unsuru olarak bağımsız bir inceleme sayılabilecek kadar geniş bir biçimde anlatılmıştır. Sonrasında sırası ile Cami Avluları, Eski İstanbul, Altın Boynuz, Muhteşem Cemaat, Altın Şehir, Boğaz’ın Bahçeleri, Ramazan Ayı, Müslümanların Dinî Bayramları, Geçit Törenleri, Rumların Bayramları, Çeşmeler, Bir Türk Köyü, 1908 Devrimi, İstanbul’un Alınması 1908 ve Savaş Dönemi 1912-1913 başlıklı bölümler sıralanmakfadır. Bağımsız bölümler halinde Müslümanların ve Rumların bayramlarını, törenlerini, ziyafetlerini yazan yazar, mermer üzerine oyulmuş meyva tabağı, çiçek buketleri gibi naif motiflerle süslenmiş hoş selsebilleri, çeşmeleri, havuzların ayrıntılarını başka hiçbir yerde yayınlanmamış fotoğrafların eşliğinde tanıtmaktadır. Çoğu hiçbir yerde basılmamış 150 fotoğrafa yer veren eserin sonuna bir de İstanbul bibliyografyası eklenmiştir. Amerikan anlayışına göre oldukça ilkel olarak tanımladığı İstanbul evlerini ve evlerin numarasız oluşunu sokaklara isim verilmeyişini buna rağmen bir adres sorununun yaşanmamasını şaşkın bir ifadeyle aktaran yazar İstanbul’un özellikle günlük yaşamı üzerine yoğunlaşmıştır. Dwight İstanbul’da ramazanı “Güneşin gökyüzünde olduğu sürece gerçek müminlerin dudakları arasından hiçbir yiyecek veya içecek maddesi geçmez. Bir sigaranın tatlı avuntusuna bile müsade edilmez. Ancak batışını haber veren topun ateşlenmesinden bir beyaz saç telinin siyahından ayırt edilebildiği aydınlığa kadar yiyip içilir” sözleriyle anlatıyor. Kitabın sonuna, Masters of Constantinople (İstanbul’un sahipleri) başlığı altında Megaralı Bizas’tan Osmanlı döneminin sonuna kadar şehirde hüküm sürmüş hükümdarların isimlerinin verildiği bir bölüm eklenmiştir. Sonrasında A Constantinople book-shelf (İstanbul kitap rafı) adı altında İstanbul ile ilgili 175 kitabın künyesinin verildiği bir bibliyografya eklenmiştir. Harrison Griswold Dwight (1890-1959) İstanbul’da doğmuştu. Babası bir misyonerdi. Robert College’de ve Amherst College’de tahsil gördü. Versailles’de Savaş Konseyi’nde çevirmenlik, Paris Barış Konferansı’nda sekreterlik yaptı. Devlet Bakanlığı’nda protokol görevlisi olarak çalıştı. Eserleri arasında Constantinople, Old and New (1915), Stamboul Nights (1916), Persian Miniatures (1917), the Emperor of Elam and Other Stories (1930) isimli kitaplar bulunmaktadır. Ülkemizi ilgilendiren iki eserinden yalnızca Stamboul Nights’ın Türkçe çevirisi yayınlanmıştır (İstanbul Geceleri, Ankara, 1998).

CONSTANTINOPLE: SETTINGS AND TRAITS, H.G. Dwight, New York & ondon, Harper & Brother, 1926. XXIV, 581 s.
Çoğu başka hiçbir yerde yayınlanmamış 150 fotoğrafla İstanbul. Harrison Griswold Dwight (1890-1959) İstanbul
doğumludur. Robert College’de ve Amherst College’de tahsil gördü. Versailles’de Savaş Konseyi’nde çevirmenlik,
Paris Barış Konferansı’nda sekreterlik yaptı. Devlet Bakanlığı’nda protokol görevlisi olarak çalıştı. Eserleri arasında
Constantinople, Old and New (1915), Stamboul Nights (1916), Persian Miniatures (1917), the Emperor of Elam and
Other Stories (1930) isimli kitaplar bulunmaktadır. Harper’s Monthly, the Atlantic Monthly ve National Geographic’de
çeşitli makaleleri yayınlanmıştır. Dwight uzun yıllar yaşadığı İstanbul’u kitabında oldukça hoş bir dille anlatır. Çarşılarıyla,
pazarlarıyla, hamamlarıyla, sokak satıcılarıyla, Pera, Haliç, Köprü, Mısır Çarşısı, Boğaziçi, Müslüman ve Rum âdetleri,
sokakları süsleyen asmalar, mor salkımlar ve akasyaları ile İstanbul çok canlı bir üslupla okuyucu ile buluşturulmuştur.
İstanbul’un kahve kültürü dünü ve bugünü ile ayrıntılı olarak ele alınmıştır. Yüzyılın başındaki İstanbul’u bol göresel
malzeme ile tüm yönleri ile tanıtan bu kitap müzayedelerde her zaman rağbet gören önemli ve seçkin bir İstanbul kitabıdır.
Daha önce farklı bir başlıkla (Constantinople Old and New, New York, 1915) ismiyle basılan eser gözden geçirilerek
yeni bir başlıkla tekrar basılmıştır. Çoğu hiçbir yerde basılmamış 150 fotoğrafa yer veren eserin sonuna bir de İstanbul
bibliyografyası eklenmiştir. Amerikan anlayışına göre oldukça ilkel olarak tanımladığı İstanbul evlerini ve evlerin numarasız
oluşunu, sokaklara isim verilmeyişini buna rağmen bir adres sorununun yaşanmamasını şaşkın bir ifadeyle aktaran yazar
İstanbul’un özellikle günlük yaşamı üzerine yoğunlaşmıştır. Dwight İstanbul’da ramazanı “Güneşin gökyüzünde olduğu
sürece gerçek müminlerin dudakları arasından hiçbir yiyecek veya içecek maddesi geçmez. Bir sigaranın tatlı avuntusuna
bile müsade edilmez. Ancak batışını haber veren topun ateşlenmesinden bir beyaz saç telinin siyahından ayırt edilebildiği
aydınlığa kadar yiyip içilir” sözleriyle anlatıyor.

Hermann Barth, KONSTANTINOPEL, E. A. Seeman, Leipzig, Berlin, 1901. 201, [5] s. metin içinde 103 resim, 24 x 17 cm, kağıt kapağında.
Türk-Alman yakınlaşmasının en ilginç göstergelerinden biri de, 1900’lerin başından itibaren Alman dilinde Türkiye
hakkında yayımlanan kitapların sayısındaki artıştır. Barth’ın eseri de bu dönemde çıkan en ilginç kitaplardan biridir.
Fotoğraf sanatının gelişmesinin sonucu olarak kitaptaki resimler son derece temiz ve net olarak basılmıştır. Bu
fotoğrafların çoğu Foto Sebah tarafından çekilmiştir. Yüzyılın başındaki İstanbul’u tarihî eserleri, insan tipleri
ve günlük hayatı ile yansıtan bir eser olarak dikkat çekmektedir. Müzayedemizde kitabın birinci Almanca baskısı
sunulmaktadır. 1903’te Fransızca baskısı, 1911’de de ikinci Almanca baskısı yapılmıştır.

Edwin A[ugustus]. Grosvenor, CONSTANTINOPLE, Little, Brown and Company, Boston, 1899 (2. baskı). 2 cilt: xxii, 413 s; xiii, 417-811 s, metin içinde 200’den fazla fotoğraf ve resim, 24 x 17 cm, bez ciltlerinde.
Bizans ve Osmanlı İstanbul’unu anlatan kitapların en ünlülerinden (2 cilt)...
İstanbul’un tarihi üzerine genel eser. Ünlü Grosvenor ailesinden olan E. A. Grosvenor (1845-1936), uzun yıllar İstanbul Robert Kolej’inde öğretmenlik yapmıştır. Dönemin
Müze-i Hümayun müdürü Osman Hamdi Bey ve arkeolog Paspati gibi kentin tarihini ve arkeolojisini iyi bilen kişilerle tanıştı. Bunların da teşvik ve katkıları ile elimizde bulunan
İstanbul’un tarihi topoğrafyası üzerine yazılmış en önemli kitapların biri olan Constantinople kitabını kaleme almıştır. Kitap, baskı tekniği, bilgilerin güvenirliliği, görsel
malzemelerin bolluğu açısından büyük ilgi görmüştür. Yazar, İstanbul’un Bizans ve Türk dönemi mimari yapılarını, toplumsal yaşayışı ayrıntılarıyla yansıtmayı başarmıştır.
Kiliseler, camiler, türbeler, surlar, saraylar, hanlar, hamamlar, çarşılar, 1880’li yıllarda çekilmiş 200’den fazla fotoğrafla zenginleştirilmiştir. 1. cildin 70 sayfa tutan ilk üç
bölümü İstanbul’un tanıtımı ve Bizans ile Osmanlı dönemlerindeki tarihine, hemen ardından gelen üç sayfalık bölüm devrin padişahı II. Abdülhamid’e ayrılmıştır. Takibeden
bölümlerde Haliç ve köyleri, Galata, Péra, Boğaziçi, Üsküdar, Kadıköy, Adalar, Bizans’ın o döneme ulaşamayan hamamları, forumları, sarayları, kiliseleri, hipodromu ile
günümüze ulaşan Valens kemeri, sarnıçlar, zindanlar, sütunlar, Galata Kulesi, camiye çevrilmiş kiliseler anlatılmaktadır. 2. cilt camiye çevrilmiş kiliselerle başlamakta, bu
bölümde 24 Bizans kilisesinin akıbetleri, yazıtları, mozayikleri, çağdaş ve geçmişteki durumlarını gösteren gravürler, çizimler ve fotoğraflarla güçlendirilerek ayrıntıya
inilerek anlatılmaktadır. Hemen ardından gelen hacimli bölümde Aya Sofya incelenmiştir. Diğer bölümlerde İstanbul’un surları, Haliç, Marmara ve Kıt’a surları olmak üzere
üç kısımda, 22 selatin, valide ve vüzera camisi ve türbe ayrı ayrı ele alınarak incelenmiş, sonra diğer camiler, saray ve müzeler etraflıca anlatılmıştır. İstanbul konulu antika
kitap koleksiyoncuları için vazgeçilmez bir kitaptır.

THE BEAUTIES OF THE BOSPHORUS Miss [Julia], Pardoe; drawings by William H. Bartlett, London, George Virtue, 1839. xii, 172 s, 79 adet siyah beyaz gravür içerir, döneminin şık bez cildinde.
Miss Julia Pardoe (1806-1862) 1835 yılında İstanbul’a geldi. Gerçek amacı Yunanistan, Türkiye ve Mısır’ı görmekti. Ancak, İstanbul’a gelince şehrin büyüsüne kapılarak
dokuz ay boyunca İstanbul’da kaldı. Sultan II. Mahmud’un başta olduğu bu dönemde İstanbul’un eşsiz doğa güzellikleriyle dolu Boğaziçi’ni, halkın eğlence yerlerini, anıtlarını
ve çarşılarını dolaşmış, bayram ve Saray’ın düğün alaylarına katılmış, çeşitli sosyal konumdaki kişilerin konaklarında bulunmuştur. Ayrıca Bursa ve Uludağ yöresine de
gitmiştir. Bütün bu yaşadıklarını büyük yansızlıkla yazıya döken, doğa ve şiir tutkunu Miss Pardoe, gördüklerini en ince ayrıntısıyla adeta resmeder gibi betimlemiştir.
Özellikle Batı’da var olan Osmanlı ile ilgili yanlış ve olumsuz kanıları, haksız önyargıları silmiştir. Eşsiz gözlem gücü, ince sezgi kabiliyeti ve derin duygu yoğunluğu, ülkemizi ve
insanlarını bütün içtenliğiyle sevip sarılmasıyla birleşince bu eşsiz kitap ortaya çıkmıştır. Kitabın gravürlerini çizen William Bartlett (1809-1854) ünlü İngiliz gravür sanatçısıdır.
1840’ların ortalarından itibaren Balkanları ve Ortadoğu’yu gezdi. 1835 ile 1852 arasında Amerika’ya dört seyahat yaptı. İlk resimleri 1831-1833 yıllarında Londra’da
Kraliyet Akademisi’nde sergilendi. Kitaplara çizdiği desenlerle tanındı. Bu alandaki istekler dolayısıyla birçok ülkeyi gezdi. Bartlett, J. Pardoe’nin kitabını resimlemek için
1835’te İstanbul’a geldi. Hazırladığı gravürler İstanbul’un o yıllardaki görünümünü aksettirmesi bakımından bugün birer belge durumundadır. Çelik baskı bu gravürler değişik
hakkaklar tarafından işlendiğinden kaliteleri farklıdır. Ayrıca hakkaklar gravürleri zaman zaman orijinallerinden değişik biçimde işlemişlerdir. Bartlett’in büyük bir ustalıkla
çizdiği resimler Miss Pardoe’nin mükemmel metni ile birleşince bu eser gravürlü İstanbul kitapları arasında müstesna bir yere sahip olmuştur.

CONSTANTINOPLE ANCIENNE ET MODERNE; LES SEPT EGLISES DE L’ASIE MINEURE, Robert Walsh (metin) Thomas Alllom (gravürler), Londres, Fisher, Fils & Cie, Thomas Allom (1804- 1872)
19. yüzyılda gravürlü kitap geleneğinin en önemli ressamlarından biridir. Thomas Allom İstanbul’da
bulunduğu sıralarda İngiltere büyükelçisi Lord Stratford Canning’den yakınlık görmüş, elçilikte görev
yapan din adamı ve araştırmacı Robert Walsh’ın rehberliğinde İstanbul’un tarihi yapısı üzerine önemli
bilgiler alarak bu gizemli kentin meydanlarında, sokaklarında birbirinden güzel, pitoresk resimler
çizmiştir. Bu resimler, o dönem İstanbul kentinin mimari yapısından tarihî köşelerine, geleneksel
yaşamından insanlarına kadar çok zengin ve detaylı bilgiler verir. Robert Walsh’ın uzun yıllar yaptığı
araştırmalara dayanarak kaleme aldığı Osmanlı ülkesindeki izlenimleri Thomas Allom’un gravürleri ile
birleşerek müzayedeye sunulan bu eseri meydana getirmiştir.

REISE NACH CONSTANTINOPEL Graf Vincenz Batthyany, Bei K. A. Hartleben, Pesth, 1810 (2. baskı). 270 s, 15.5 x 9.5 cm, bez kapakları karton cildinde. Ele geçmesi son derece zor bir İstanbul seyahatnamesi...
Graf Vincenz Batthyany (1772-1827) biliminsanı, tarihçi ve yazardır. 1. baskısı 1802 tarihli olan kitabın neredeyse tamamı İstanbul’u anlatmaktadır Müzayedeye sunulan 2. baskının metni geliştirilmiş ve düzeltilmiştir. Ne Blackmer ne de Atabey koleksiyonlarında kaydı geçmeyen son derece nadir bir seyahatnamedir.

THINGS SEEN IN CONSTANTINOPLE. A[dela]. [Monica] Goodrich-Freer (Mrs. Spoer),
A Description of this Picturesque Outpost of the Orient, its History, Mosques & the Life & Ways
of its People, Seeley, Service Co. Limited, London, 1926. viii, [7-] 158, [1] s, 1 harita, metin
dışında 33 fotoğraf, 15 x 10 cm, bez cildinde.
1920’lerde İstanbul’da görülecek “şeyler”...
İngiliz kadın yazar Goodrich-Freer’in (1870-1931) İstanbul’u Aya Sofya, Türk kadını, camiler,
Péra, Galata ve ötesi, su sistemi, mezarlıklar, günlük yaşam gibi başlıklar altında anlatan kitap
kitap bol sayıda fotoğrafla desteklenmiş ve döneminde büyük ilgi gören “the Things Seen in”
serisi arasında yayınlanmıştır. Kitapta Péra’ya ayrılan bölümlerde Abdülhamid dönemi ile I.
Dünya Savaşı sonrası dönemi karşılaştıran Péralı Levantenlerin pahalılaşan hayat ve artan nüfus
ile Péra’nın bir yeryüzü cenneti olma özelliğini kaybettiğinden yakındıklarını belirtiyor.