CEDİD ATLAS (veya Atlas-ı Cedid)

William Faden; mütercim Resmi Mustafa Ağa.

Konstantiniyye (İstanbul), Darü’t-Tıbaati’l-Âmire li’d-Devleti’l-Aliiyeti’l-Osmaniyye

Hicri 1218 (Miladi 1803)

Türklerde ve İslam ülkelerinde Batı kartografik teknikleri ve coğrafi araştırmalarına dayanılarak yayınlanan ilk atlastır.

Atlasın bir serlevha niteliğinde olan kitap başlığındaki tam adı Cedid Atlas Tercümesi olup, Türkiye haricindeki ülke kütüphanelerinde bu isimle kayıt altına alınmıştır.

Gökyüzü haritası ve diğer haritalar en az (53 cm x 72 cm) ebadında olup, haritaların tamamı William Faden'ın General Atlas'ından uyarlanmıştır. Atlasta haritalardan önce Mahmud Raif Efendi tarafından yazılmış ve coğrafyanın faydalarını anlatan (1+79) sayfa uzunluğunda "Ucalet-ül Coğrafiye" adlı bir çalışma ve bir de kapak sayfası (serlevha) bulunmaktadır. Mahmud Raif Efendi'nin yazdığı "Ucalet-ül Coğrafiye" adlı çalışma 1804 yılında basılmış ve atlasın başına eklenerek beraberce ciltlenmiştir.

Gökyüzü ve burçlar haritası ile birlikte toplam 28 pafta harita bulunmaktadır.(Avrupa ikliminde Devlet-i Aliyye’nin Hükmünde olan yerlerin haritası, Françe ve Felemenk mabeyninde olan Nedirlanda ikliminde olan Nemçe devletine tabi Berabanet ve Lijastavello, Lüksenburg Ve Flandriya ve Haynu Eyaletlerinin haritası, Mukaddem Memalik-i Françe, ve Kadim Memalikler haritası olmak üzere 4 HARİTA TIPKI BASIMDIR).

K. Beydilli bu eserin 50 adet basıldığını; bunlardan altı adedinin Enderun-ı Hümayun’a teslim edildiğini, iki adedinin padişaha sunulmak üzere özel “Erkan” nüshası olarak basıldığını, kalanların ise matbaada muhafaza edildiğini belirtmiştir.